მეძებარი ძაღლის ყნოსვა პარამეტრები

[GIGO]

ცალკე გავხესენი თემა და აქ გავაგრძელოთ მეძებრის ყნოსვაზე საუბარი
ზახარა

ელემენტარულია, ძაღლი რომელიც ამ სისწრაფითდარბის, მოგეხსენება რომ სუნთქავს (თუ არ ისუნთქებს ვერ იყნოსებს, ვერ იყნოსებს კი არა გაიგუდება D.gif ) ყნოსავს მხოლოდ ჩასუნთქვისას, ამოსუნთქვისას ის ვერაფერს ვერ იყნოსავს (მეთანხმები ალბათ) ხოდა არის იმის შანსი რომ ამოსუნთქვისას ის 8-10 მეტრით დაშორდება ფრინველის(მწყრისას) მდებარეობას და შესაბამისად გამოტოვებს
რაც წუნია

ძაღლს შეუძლია იყნოსოს როგორც ჩასუნთქვისას ისე ამოსუნთქვისას - მაღალი ყნოსვით სწრაფად ძებნის დროს-
ლევან ეგ მაგალლითი არაფრის მთქმელი არაა-უამრავი ძალიან ნელი ძაღლიც ტოვებს ფრინველს, აკეთებს ცრუ ნაბულებს და ა.შ (ფცი ს წესებით 1 გამოტოვებაზე იხსნება ძაღლი- ჩვენთან 3 ზე თუ არ მეშლება.)


გოგოლაძის ძაღლლი გაიხსენეთ ბევრ ფრინველს ტოვებდა ხოლმე?

misha17
ეხლა მოიცაა newsmile05.gif
Они должны обращать особое внимание на ход и стиль, страсть и результативность, силу обоняния и манеру отработки запаха дичи, самостоятельность и мастерство в поиске дичи, решительность при приближении к дичи до стойки и осторожность при подводке к ней, послушание и постановку

ამ ჩამონათვალიდან რომელს არ ექცევა ყურადღება 1981 წლის წესების მიხედვით? (საბჭოურს რომ ეზახით)

81 წლის წესებით никто не обращает особое внимание на ход и стиль,страсть რადგან ჯიშისთვის შეუსაბამო სტილის, სისწრაფის და აზარტის მქონე ძაღლი შეჯიბრიდან არ იხსნება და დიპლომსაც მშვენივრად იღებს. თანაც შეხედულებები ძაან განსხვავებულიია სტილის. ყოფილ სსრკ-ში მუშა სტანდარტი არ არსებობს და ექსპერტის შეხედულებისამებრ ხდება მსაჯობა.
силу обоняния-ექცევა და თანც ზედმეტი, რაც მეტრების ზომვით გამოიხატება და ამაზეა მთელი სისტემა აგებული/ ფცი წესებით კი ყნოსვის სიშორე სხვა ფაქტორებით განისაზღვება.
решительность при приближении к дичи до стойки и осторожность при подводке к ней, послушание и постановку-ეს მომენტი ეს ელემენტები საერთოდ უგულებელყოფილია 81 წლის წესებით-პირველი ნაწილი (решительность при приближении к дичи до стойки) ფრინველის ჩაკეტვის(რასაც საბჭოთა კინოლოგია არ აღიარებს) საწინდარია და მეორე (осторожность при подводке к ней) ნელი მიახლოებაა-ტუგოისგან რო ვერ არჩევს ზოგიერთი.
послушание и постановку 10 მეტრი დევნა პასტანოვკაა თუ პასლუშანიე - ესეც ძაან მარტივათაა იქ.

მიშა თხოვნა მაქვს იქნებ დეტალურად დაწერო ინ + და - რაც ამ წესებს ერთმანეთისგან ანსხვავებს

Ход, свойственный породе, должен быть энергичным и неослабевающим, собака не должна снижать темп

ეს უგუვებელყოფილია ძველი წესებით?

უგლებელყოფილი არაა მარა დიპლომის ხარისხზე არ მოქმედებს - 2-4 ქულაა სხვაობა რაკეტასა და ჩანჩალას შორის.

В случае возникновения у комиссии сомнений при оценке действий собаки, сомнения должны трактоваться в пользу собаки.

ეს კი ემთხვევა ალბათ მაგრამ იქ წესებში წერია ხაზგასმულად აქ კი ექსპერტის ნება სურვილზეა დამოკიდებული.



მაგალითი ევროპული ძაღლების უპირატესობისა ნათლად დადგა წელს უკრაინის ჩემპიონატზე -სადაც 6 ფინალში გასული ძაღლიდან 5 ევროპული წარმომავლობისაა. ფინალში კი პირველი სამი ადგილი ევროპულმა ძაღლებმა დაიკავეს აქედან 2 მა 1 ხარისხის დიპლომი აიღო.

http://www.crimea-hunter.com/forum/viewtop...p?f=2&t=399

ბრეტონებისა და კურცჰაარების ქულებსაც მიაქციეთ ყურადღება. და აქ ნანახი ბრეტონებით და კურცჰაარებით ნუ შეიქმნით წარმოდგენას ჯიშზე.

პეზოტოსნაირობა არა საჭირო-დიდ ძებნაზე ჯერ არავინ იქაჩება. უკრაინაში მაქსიმ მორდოვინმა დაამტკიცა რომ ჩეულებრივ არაპროფესიონალსაც შეუძლია შედეგის ჩვენება. შარშან თუ შარშანწინ მსოფლიო ჩემპიონატი სანადირო ძებნაში მოიგო ქალმა თავისი დაგეშილი ძაღლით. მთავარი მონდომება და სწავლის სურვილია. რათქმაუნდა ჯიბეგახ**ეტილ კაცს ამის გაკეთება გაუჭირდება - რადგან ძაღლი ყიდვა, შენახვა და დაგეშვა იაფი არ ჯდება.

ამ კამათს არანაირი აზრი არ აქვს , ეტყობა სხვა თემებს არ კითხულობს უმრავლესობა, აქ დასმულ უამრავ კითხვას გაეცა პასუხი, ესე წვრილმანადაც განხილვა არაფრს არ მოგვცემს რადან 81 წლის წესებიც ბევრს ერთი თვალითაც არ აქვს წაკითხული-ფცი-ს წესებზე რო არაფერი ვთქვათ.

[Maverick]

GIGO
რადგან შენ შემოიხედე . . . .
უფრო მეტს დაგიწერ რომ როგორმე ჯანსაღ კამათში ჩაგრთო, ოღონდ იმ პირობით რომ აპრიორში ვთანხმდებით: ეს ფორუმია და ბევრი არაკომპეტენტური რამ შეიძლება დაიწეროს, მაგრამ ვინც კომპეტენტურია იმათმა უნდა ნერვებს შემოუძახოს და არგუმენტირებულად აუხსნას საზოგადოებას

[abu]

აპრიორში-არასწორია!
სწორი ფორმაა-აპრიორი!

საწყენად არ მიიღო!

[ზაზა]

გიგო,
მავერიკმა დაწერა ის, რასაც მე და უმრავლესობა ვფიქრობთ. ამიტომ ჩემი თხოვნაა, ხშირად შემოხვიდეთ შენ და ალეკო.

[შადი შამოდი]

გიგო, ესე შე კაცო, გამოჩნდი, თორე აირია პალაჟენია, კეთილი სურვილებით და პროგრესისთვის დაწყებულმა საქმემ, შეიძლება სულ სხვა მიმართულებით გადაუხვიოს, ცოდნის ნაცვლად, დილეტანტობის გაღრმავებას შეუწყოს ხელი. კიდვ სხვა არასასურველ მოვლენებსაც
რასაც წერ, თითქმის ყველაფერში გეთანხმები, ოღონდ.. ერთი "ოღონდია" აქაც, - იმ კინოში რომ ამბობენ: გააჩნია რა შემთხვევაში.
რომელი წესები ჯობია და რომლითაც უკეთეს შედეგს მიაღწიეს.. ე.ი.ულაპარაკოდ ევროპული ჯობნებულა, რადგან იქ შეიქმნა სუპერელიტა ჯგუფი მეძებარი ძაღლებისა, საუკეთთესო გენოფონდის მატარებელები, აქეთ კი ვერ შეიქმნა. ვითომ ასე მარტივადაა საქმე?
აქეთ თუ სხვა ამოცანები ქონდათ და ამ ამოცანებს შეუსაბამეს თავისი წესები? და დღეს ჩვენ რა ამოცანების გამქაჩავები ვართ? ამაზე ვიმსჯელოთ.
ერთი "ოღონდი" კიდე უნდა გითხრა - მაგ დიდი ასოებით და წითლად გაბრდღვიალებულ მტკიცებულებას, ცოტა შრიფტი შეუმცირე და გააფერკმრთალე, ძალიან კატეგორიულ "ვიდზეა".
მე კი მგონია, ცდები... მაგალითად, მაგარი მთვრალი ხარ და გაგაჩერა პატრულმა, ჩაბერეო. შენ კიდე ღრმად ჩაისუნთქე, გააწითლებს?

[ზაზა]

[Maverick]

ეგ კარგი გამახსენა შადიმანმა, პატრული რომ გამაჩერებს უნდა ჩავისუნთო ამოსუნთქვის ნაცვლად თუ გააწითლა ე.ი. ევროპელი ვარ

ეს ხუმრობით

ძაღლს შეუძლია იყნოსოს როგორც ჩასუნთქვისას ისე ამოსუნთქვისას - მაღალი ყნოსვით სწრაფად ძებნის დროს-

ეს შენ იხუმრე ხომ?

[Bone]

[GIGO]

ეგ კარგი გამახსენა შადიმანმა, პატრული რომ გამაჩერებს უნდა ჩავისუნთო ამოსუნთქვის ნაცვლად თუ გააწითლა ე.ი. ევროპელი ვარ

ეს ხუმრობით

(GIGO @ Jul 5 2012, 22:44) *
ძაღლს შეუძლია იყნოსოს როგორც ჩასუნთქვისას ისე ამოსუნთქვისას - მაღალი ყნოსვით სწრაფად ძებნის დროს- elementarno-vatson.gif




ეს შენ იხუმრე ხომ?

არ მიხუმრია სრული სერიოზულობით გეუბნები. ამ თემაზე ნაშრომი აქვს ნორვეგიის ფიზიოლოგიის ინსტიტუტს.

დსაყრდენი რო არ მქონდეს არ გავაწითლებდი, წვრილი შრიფტით დავწერდი ფერმკრთალად

[Bone]

GIGO
მაგ ნაშრომის გადმოქართულება იქნებოდა მისწრება

[samo]

სისწრაფეზე არ არის დამოკიდებული ძაღლი პოულობს თუ გამოტოვებს. პოვნა და გამოტოვება დამოკიდებულია რამდენად კარგი ყნოსვა აქვს და რამდენად იყენებს ძაღლი მოძრაობისას ცხვირს. არის ძაღლები რომლებსაც ყოველთვის აქვს ცხვირი ჩართული, არის ისეთებიც რომლებიც ნაწილობრივ რთავენ. ხო და ამ ნაწილობრივად ამუშავებული ცხვირის ბრალია ძაღლი გამოტოვებს თუ იპოვის. სისწრაფე არაფერ შუაშია. დავანებოთ ერთხელ და სამუდამოდ ამ აზრის გამოთქმას თავი რო სისწრაფის გამო შეიძლება გამოტოვოს ძაღლმა ფრინველი.... აგერ ჩვენი ძაღლები რომლებიც იმათზე 2ჯერ ნაკლები სისწრაფით დარბიან ესენი ტოვებენ ფრინველს მიუხედავად იმის რო ჩვენ მეტ ყურადღებას ვაქცევთ ყნოსვის სიშორეს (ანუ ჩვენი ძაღლების მუშაობა ძირითადად ყნოსვის სიშორეზეა აგებული) ! ! ! დავანებოტ ერთხელ და სამუდამოდ ერთმანეთის ძაღლის ლანძღვას თავი.... ეს გავს 2 ფანის კამათს მერსედესი ჯობია თუ BMW რომელიც უსასრულოდ გრძელდება... ზოგს ყველაზე 1993 5_ე სერია (ეგზეკუტივი) ურჩევნია 2012 წლის მერსედეს CLS!!! არ შეიძლება ასე უაზროდ დაუსრულებლად (ზოგი მეტნაკლებად გათვიცნობიერებული, ზოგიც კი საერთოდ მონასმენით მიღებული ცოდნით) ვიკამათოთ ესაო თუ ისაო.... ვისაც რა უნდა ის ყავდეს ვისაც როგორ უნდა ისე ინადიროს. ზოგს ორივე უნდა და ორივე ეყოლება.. დრო გამოცდის თვითონვე ამ ძაღლებს და ვინც ყურადღებით იქნება და არ ჩამორჩება წინსვლას თავისით განსჯის რომელი იქნება მისთვის უკეთესი და იმას აიყვანს შემდგომში.... ეს როგორი რაღაცაა?!?!? მერსედესი მერსედესიო რო გაიძახიან და მერე უცბათ უკეთეს რო აღმოაჩენენ BMW_ში და მერე მისი ფანები რო ხდებიან.

[samo]

ასეთ რაღაცეებზე ნერვების შლას და დროის უქმად კარგვას არ ჯობია რაღაც ინფორმაციები მოვიძიოთ გადავთარგმნოთ და დავეხმაროთ ერთმანეთ ცოდნის გაღრმავებაში??? ვინ იცოდა გიგოს რომ არ ეთქვა რო ძაღლს როგორც ჩასუნთქვის ისე ამოსუნთქვის დროს შეუძლია სუნის აღქმა??!!!??!!! შეიძლება 1 2 კაცის გარდა არავინ იცოდა!!!! ახლა ყველამ ვიცით.. კითხვები დავსვათ ხოლმე ამა თუ იმ საკითხზე ჩვენზე მეტად მცოდნეები გაგვცემენ პასუხს ჩვენც წავიკითხავთ და ვისწავლით... ასე ჯობია ხალხო და ჯამაათნო.

[abu]

samo
ასეთ რაღაცეებზე ნერვების შლას და დროის უქმად კარგვას არ ჯობია რაღაც ინფორმაციები მოვიძიოთ გადავთარგმნოთ და დავეხმაროთ ერთმანეთ ცოდნის გაღრმავებაში??? ვინ იცოდა გიგოს რომ არ ეთქვა რო ძაღლს როგორც ჩასუნთქვის ისე ამოსუნთქვის დროს შეუძლია სუნის აღქმა??!!!??!!! შეიძლება 1 2 კაცის გარდა არავინ იცოდა!!!! ახლა ყველამ ვიცით


დაყნოსე რამე.შენ თუ ამოსუნთქვისას მის სუნს იგრძნობ,თავი მომაჭერი!

უმარტივესი ექსპერიმენტია,არ დაიზარო და სინჯე!!!!!!!

შენ როგორ მოგდის იცი,ნიანგი დაფრინავსო?
არა რას ამბობ!,აბა დირექტორმა რომ თქვაო?
ახლა მთლათ არწივივით ვერ დაშხუილობს,ისე დაბლა დაბლა ჩალიჩობს რაცხასო!):

ჯერ ეგ ნორვეგიელების ნაშრომია წასაკითხი. იქნებ ჰიპოტეზაა,ვარაუდი,რომელიც შესწავლის სტადიასია და კაცმა არ იცის დამტკიცდება თუ არა!

ცხვირის ჩართულობას რაც შეეხება,ეგ ძირითადათ დამოკიდებულია თუ რამდენად აზარტულია ძაღლი,რამდენად მძაფრი აქვს მას ფრინველის პოვნის ჟინი, როგორ ფიზიკურ ფორმაშია და რამდენად სწორად არის დაგეშილი!უმთავრესი კი მაინც ის არის,თუ რამდენად სწრაფად ახერხებს ძაღლი სანადირო ფრინველის სუნის გარჩევას და მასზე რეაგირებას.
ევროპული ძაღლი ჩვენ ძაღლებზე გაცილებით აზართულები არიან,ამიტომაც ცხვირიც უფრო ჩართული აქვთ და უფრო მეტ ფრინველსაც იპოვიან
მეორე საკითხია დროის რა მონაკვეთზე ეყოფად მათ ეს გიჟური აზარტი!
მე მგონი დიდ ხანს ვერა,ელემენტარულია,თავიდან ხდება ენერგიის მაქსიმალური ამოფქვევა,მერე კუნთი იღლება და ტვინი იძლევა ბრძანებას ორგანიზმმა გაცილებით ნელ რეჟიმში იმუშაოს.
მაგრამ ეგ ნელი ტემპი, ჩვენი ძაღლების (იშვიათი გამონაკლისის გარდა) ტემპზე გაცილებით მაღალია,და შესაბამისად ჟინიც უფრო დიდ ხან გაყვება!

აქედან დასკვნა!
ე.წ. "ევროპული" ძაღლი ნადირობაშიც აჯობებს ჩვენ (იშვიათი გამონაკლისის გარდა) მოსენების ძაღლებს!

მაგრამ ეს იმას სრულადაც არ ნიშნავს რომ ჩვენი ძაღლები არ ვარგა!

ჩვენი ძაღლები კარგები არიან!!!!! უბრალოდ "ევროპელები" არიან ძალიან კარგები!!!!!!!!!

[samo]

abu
ეს იყო უბრალო მაგალითი ჩემის მხრიდან .. კაი მთქმელს კაი გამგონი უნდაო ხო იცი??!!?! თუ არ იცი და განაგონი მაინც გექნება
ეხლა შენ რასაც მე მიხსნი ეგ როგორ ვიცი იცი??? ისე როგორც ჩემი სახელი რო არ დამავიწყდება არასდროს...
ეხლა ბატონო მე ვთქვი კიდევ ერთხელ რო უაზრო და არაფრის მომტანი კამათი მიდის.... ააა ბურთი და ააა მოედანი ალბათ ცოტა ხანში მოგბეზრდებათ ან ევროპულები აჯობებენ ჩენსას და გათავდება ეს უაზრო კამათი და მტკიცება ისაო თუ ესაო...

[samo]

აქ ისეთი გაცხარებული კამათი მიდის მხარეებს შორის (გამოჭერაზე აბა იქ როგორ და აქ როგორო) არამგონია არა არგუმენტირებული აზრი ვინმემ დაპოსტოს
შეგიძლია მოიძიო თუ ასე ძაან გაინტერესებს და მერე შენ ცადე და გააკეთე განსხვავება ძაღლის და ადამიანს შორის სუნის აღქმაში რა განსხვავებებია

abu
შე კაცოპ დასკვნაც გამოგიტანია უკვე რო ევროპული ჯობიაო (რარაც გამონაკლისების გარდაო) !!! ხო და აიყვანე და დაუმტკიცე ამ ხალხს რო ჯობია.. ეტყობა სხვები ვერ ახერხებენ ამ ხალხში წამოჭრილი აზრთა სხვადასხვაობის დარეგულირებას....

[samo]

პროსტა ის მიკვირს არცერთს არ გვინადირია ამ შორს და სწრაფად მორბენალი ძაღლებით და წარმოდგენები გვაქ ისაო და ესაო... გიგოს (გიორგი კუხალეიშვილი) გარდა ვინმეს გყოლიათ ძაღლი რომელიც 200 250 მეტრზე გადიოდა ცალ მხარეზე???? რაღაც არა მგონია რო ვინმეს ესეთი გყოლოდათ თორე აუცილებლად ყველასთვის ცნობილი იქნებოდა.... მონადირეები ვართ ყველა. ყველას მოგვწონს ლამაზი ნადირობა, ოღონდ ზოგს როგორ და ზოგს როგორ ესმის სილამაზე.... დარწმუნებული ვარ ბევრი თქვენტაგანი ამ ძაღლებს შეუზღუდავს ძებნის დიაპაზონს. რადგანაც 200 მეტრში ნაბულზე დამდგარ ძაღლთან სირბილი არაა ცოტა. შეზღუდავ და იმ ესთეტიკას დაკარგავს რასაც მოვითხოვთ მათგან. არ დაბორკავ ძაღლს და თმას გაგითეთრებს სანამ დაგეშავ. გეშვაშიც რაღაც ცოტაოდენი გამოცდილება უნდა გქონდეს რო ეს ძაღლები დაგეშო(გეშვაში კი მარტო მყარ ნაბულზე დადგომა არ იგულისხმება და რო არ გამოეკიდება) მათ ჩვენ ძაღლებზე მეტი დრო ჭირდებათ და მეტი ენერგია მიაქვთ რადგანაც უფრო მეტი აზარტი და ჟინი აქვთ სირბილის. ასე რომ ეს ძაღლები ყველას არ ჭირდება... ყავს და იყოლიებს ის ვისაც ჭირდება.... ყველასთვის არაა ეს ძაღლი საჭირო გაფუჭდებიან გაფუჭდებიან....

[abu]

samo

ეხლა შენ რასაც მე მიხსნი ეგ როგორ ვიცი იცი??? ისე როგორც ჩემი სახელი რო არ დამავიწყდება არასდროს..

[samo]

ეეე წაშლილა ახლიდან დაგიწერ ისევ!
abu
რო ამბობ ძაღლი ყოველთვის ვერ აღიქვამს სუნსო..... წარმოიდგინე ეხლა სუნტქვა მიმდინარეობს რითმში. ამოსუნთქვას ჭირდება 3 წამი ცასუნთქვას 3 წამი (3 წამი ეს ისე მაგალითისთვის) 3 წამში ის ძაღლი საშვალოდ გარბის 10 მეტრს .. ანუ შენი მსჯელობით გამოდის რო ძაღლი მინდვრის პარალელის ყოველ მომდევნო 10 მეტრს ტყუილა გარბის ანუ გამოტოვა ის ადგილი... საბოლოოდ კი გამოვიდა ასე. როცა ნადირობ 4 საათი აქედან 2 საათი ძაღლი ტყუილ უბრალოდ დარბის??!!!

[misha17]

მეგობრებო ტყვილად ვკამათობთ მე ძაან მჯერავს GIGO-ს და სხვა ამ ფორუმში გაწევრიანებული მონადირეებისა , პირველ რიგში ძაღლის ანატომია უნდა შევისწავლოთ და ყნოსვაზე მერე ვისაუბროთ, რაც შეეხება ის ძაღლი მუდმივად კი არ ცილდება 200-300მეტრს პატრონს თუ ფრინველი ახლოსაა 30მეტრში იკაც აკეთებს ნაბულს, GIGO-მ რაც თქვა სრულიად მართალია.

[abu]

samo
abu
რო ამბობ ძაღლი ყოველთვის ვერ აღიქვამს სუნსო

რა გინდა ,პატივცემულო,რას მერჩი,რა დაგიშავე!

სად ვამბობ ,რას ვამბობ?! რა სუნს ვერ აღიქვამსო? რა ატამი,რი ატამი?!

ისე შენი აზრით,კონკრეტულ მინდორში მყოფ სანადირო ფრინველის რამდენ პროცენს პოულობს ძაღლი?
ჩემი დაკვირვებით არა უმეტეს 10-15 პროცენტისა! ეს ჩემი აზრია,შენ ტუ სხვა უტყუარი მონაცემი გაქვს ,მიუთითე წყარო და დაგიჯერებ!

ხოდა ტუ მინდორში მყოFი ფრინველის 10-15,ტუნდაც 50 პროცენტს პოულობს,დანარჩენს ხომ ტოვებს?
ხოდა ეგ გამოტოვებული ფრინველი ზუსტად იმ ამოსუნთქვის დროს არის გამოტოვებული!
წინააღმდეგ შემთხვევასი ძაღლი წამდაუწუმ ნაბულზე იდგება.
ამის მაგალითად ე.წ. "პერელიოტზე" დაყრილი მწყერი გამოდგება.
დააკვირდი,რამდენი ფრინდება ძარლის სიახლოვეს ისე,რომ ძაღლს არც კი უყნოსია!

სამო,,ვიცი რომ ახალგაზრდა ,წესიერი ,განათლებული და ძალიან კარგი ბიჭი ხარ!): ძალიან გთხოვ.არ გინდა ესეთი კატეგორიული ტონით კამათი!
ზოგჯერ მაინც დაუშვი რომ სხვაც შეიძლება მართალი იყოს!

[შადი შამოდი]

სამო, სიტყვაზე ნურავის უჯერებ, არგუმენტები და ახსნა-განმარტება მოითხოვე.. ამოსუნთქვისას ძაღლი ვერ ყნოსავს, ეს აქსიომაა!!
რასაც გიგო ამბობს, ვარაუდია, - რომ ამოსუსთქვისასაც მცირედ, მაგარამ მაინც ღიზიანდებიან ყნოსვის რეცეპტორები. როგორი შეფარდებით იცი, 1:30, 1:50. ამოსუნთქვისას ჰაერი ფილტვებგამოვლილია, სხეულებ და ჟანგბად სუნებ და უამრავრამგამოცლილია. შეიძლება, ეს გახდეს დამატებითი ფაქტორი, რომ ყნოსვის სიზუსტის ნაკლებობის დროს, ტვინმა, გვიან, მაგრამ მაინც ხელმეორედ და რა თქმა უნდა, შედარებით არასრულყოფილად გადაამუშავოს ჩასუნთქვისას მიღებული ძველი ინფორმაცია. მაგრამ ეს ჯერ არავის დაუმტკიცებია.

[GIGO]

სამო, სიტყვაზე ნურავის უჯერებ, არგუმენტები და ახსნა-განმარტება მოითხოვე.. ამოსუნთქვისას ძაღლი ვერ ყნოსავს, ეს აქსიომაა!!
რასაც გიგო ამბობს, ვარაუდია, - რომ ამოსუსთქვისასაც მცირედ, მაგარამ მაინც ღიზიანდებიან ყნოსვის რეცეპტორები. როგორი შეფარდებით იცი, 1:30, 1:50. ამოსუნთქვისას ჰაერი ფილტვებგამოვლილია, სხეულებ და ჟანგბად სუნებ და უამრავრამგამოცლილია. შეიძლება, ეს გახდეს დამატებითი ფაქტორი, რომ ყნოსვის სიზუსტის ნაკლებობის დროს, ტვინმა, გვიან, მაგრამ მაინც ხელმეორედ და რა თქმა უნდა, შედარებით არასრულყოფილად გადაამუშავოს ჩასუნთქვისას მიღებული ძველი ინფორმაცია. მაგრამ ეს ჯერ არავის დაუმტკიცებია.

შადიმან ცდები: ძაღლი სირბილით თავაწეული ძებნისას სუნთქავს პირით, და აქვს უნარი სირბილისას ცხვირში ეჭიროს ჰაერის ნაკადი მიუხედავად იმისა ჩაისუნქა თუ ამოისუნთქა. უფრო მეტიც ამ პერიოდში -ამოსუნთქვისას ცხვირიდან ჰაერი შედის შიგნით-პირისაკენ. წარმოუდგენელია ხომ? რაც ექსპერიმენტში დაამტკიცეს ამ მდგომარეობას (ცხვირით არსუნთქვა-მხოლოდ ჰაერის ნაკადის გატარება ) კონკრეტული ძაღლი ახერხებდა 40 წამის (დაახლოებით 20-30 ჩასუნთქვა ამოსუნთქვის) განმავლობაში. ეს ყველეფერი ხდება სირბილისას თავაწეული ძებნის დროს.
მდგომარეობა იცვლება როდესაც ძაღლი იყნოსავს ფრინველს: ძაღლი აკეთებს 40-44 ერთ შემთხვევაში და 160-240 ჩასუნთვას წუთში ცხვირით. დაახლოებით იმდენივეს (140-210) რასაც აკეთებს კვალზე ძებნის დროს.
ძებნისას ძაღლი ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვის რაოდენობა არ გაუზომიათ, მაგრამ გაზომეს ჯდომისას და სიარულისას (14-32 ციკლი) სირბილის დამთავრების თანავე რამაც წუთში 35-50 ციკლი შეადგინა. ეს რბოლო რაოდენობა 35-50 შეიძლება ავიღოთ მინიმუმათო სირბილის დროს.

კარგი ძაღლი მინდორში 10-15 და 50 პროცენტზე გაცილებით მეტასც პოულობს. თუ სწორადაა დაგეშილი და ნიავის საწინააღმდეგოდ გამართული ჩელნოკით თავაწეული ეძებს. მიუხედავად ნაპოვნი პროცენტებისა ცხვირით ამოსუნთქვა ერთერთი მიზეზთაგანია რის გამოც ძაღლმა შეიძლება გამოტოვოს ფრინველი.
როგორ გგონიათ შეყნოსვისას ფრინველს არ ტოვებს?
ასე რომ სირბილისას ცხვირით ჩასუნთქვა აუცილებელი არაა-მთავარია სკვაზნიაკი იყოს ცხვირში და შემოსული ნაკადების გარჩევა შეძლოს ძაღლმა.

აქსიომის მიუხედავად ძაღლს ამოსუნქვისას ყნოსვა შეუძლია

[ლაშა თევზაძე]

ძაღლის ყნოსვაზე ცალკე თემა რო გაგვეხსნა და ეს ყველაფერი(თემატური) იქ გადაგვეტანა ძალიან შემეცნებითი და საინტერესო თემა გამოვიდოდა.

[abu]

GIGO
კარგი ძაღლი მინდორში 10-15 და 50 პროცენტზე გაცილებით მეტასც პოულობს

მარტივ ექსპერიმენტს გთავაზობ!
ავიღოთ მინდორი 100 100. ჩავსვათ იქ 10 მწყერი.
შევუშვათ კარგი ძაღლი და დავაკვირდეთ თუ რამდენ მწერს იპოვის მინდორის თავიდან ბოლომდე გავლამდე.
ეს ექსპერიმენტი გავიმეოროთ 10 ჯერ. თუ 50 პროცენტს ან მეტს იპოვის10 გაშვებიდან უმეტეს შემთხვევაში,,5 კაციანი მონადირული პურმარილი ჩემგან მოსულა,თუ ვერ იპოვის, შენგან!
გამოტოვებას რაც შეეხება,გეთანხმენბი,ჩასუნთქვ
ისასაც ტოვებს,თან არც თუ ისე ცოტას!
თუ ყურადღებას მიაქცევ,ვწერ რომ ფრინველის დაფიქსირება უამრავ ფაქტორზეა დამოკიდებული,უმთავრესად კი ტვინის სწრაფ და უშეცდომო რეაგირებაზე ამა ტუ იმ გამაღიზიანებელზე,ამ სემთხვევაში სანადირო ობიექტის სუნზე.
პრინციპში ,ერთი და იგივეს ვამბობთ.
უბრალოდ ნორვეგიელების მოსაზრება ჩემთვის უცნობია,ამიტომ სანამ არ წავიკითხავ არგუმენტებს,ცოტა ძნელი წარმოსადგენი.

თხოვნა მაქვს,იქნებ მიმითითო,სად შეიძლება გავეცნო ნორვეგიელი მეცნიერების აღნიშნულ ნაშრომს.
მართლაც ძალიან საინტერესო თეორიაა.
.ძირეულად ცვლის აქამდე არსებულ წარმოდგენას ძაღლის ყნოსვასთან დაკავშირებით

[შადი შამოდი]

გიგო, სად წაიკითხე ეგ სიჭკვიანეები.. რას ამბობ, პირში შედის ჰაერი და ცხვირიდან გამოდის და ამ დროს ყნოსავს? მა, ფილტვები? ხოლო ცხვირიდან ამოსუნთქვისას პირში ჯერ როგორ შედის, რა ჰაერზეა ლაპარაკი, უკვე ფილტვებგამოვლილზე? ან პირიდან ისევ ცხვირში, რა გზით ხვდება, უკანა ცხვირიდან? მერე შუა ცხვირს გაივლის და მერე წინა ცხვირს და ასე უკუღმა მიმდინარეობს შეყნოსვის ციკლი? (შენც იცი, ცხვირი ურთულესი მექანიზმია,მინიმუმ სამი პრიბორისგან შედგება, წინა შუა და უკანა ნაწილებისგან, სხვადასხვა ფუნქციებით)
მართლა მაინტერესებს, სად წაიკითხე? ვისი სტატიაა?
თუ ვინმემ მოგიყვა, კარგად ვერ მოუყოლია.
თუმცა, დიდი ხანია, არსებობს მაგდაგვარი წარმოდგენა, ჯერ ვერვისგან დამტკიცებული. მარტივად: ძაღლი სუნთქავს პირით, როცა დარბის, ცხვირში ჰაერი თავისით შედის და გამოდის, რაც მეტია სისწრაფე, მეტი წნევით. მაგრამ, ის რომ ცხვირი ძალიან მალე ერთვება ჩასუნთქვა ამოსუნთქვის ციკლში, ჟანგბადის მოთხოვნილების მატებასთან ერთად, ესეც ფაქტია.

[Bone]

ამოსუნთქვის დროს, თეორიული შანსი არის მეძებარმა რამე იყნოსოს....... მხოლოდ თეორიული

[Alik]

ბატონო შადიმან.Структура струй вдыхаемого собакой воздуха при проработке следа (а, б) и при принюхивании к дальнему источнику запаха (в)
Хотелось бы остановиться на вопросе о том, как поступает воздух в носовую полость собаки, когда она движется по следу с достаточной скоростью. Собаки бегут по следу с открытым ртом, дыхание при этом частое и поверхностное: при незначительных нагрузках — около 100–140 вдохов в минуту, при значительных (бег в течение 30 мин. и более) 200–250 вдохов в мин. Охлаждение тела осуществляется за счет дыхания. Через нос проходит лишь 5–15% от вдыхаемого воздуха, причем почти весь он проходит через круглую часть ноздри. При вдохе этот воздух проходит через носовую полость и вместе с основной массой воздуха поступает в легкие (рис. 12 а).
При выдохе через рот также наблюдается засасывание воздуха в ноздри извне (рис. 12 б).
Возможно это связано с тем, что при движении воздуха из легких с большой скоростью в глотке (самом узком месте), создается область пониженного давления, что способствует засасыванию порции воздуха через хоаны из носовой полости. Эта часть воздуха в легкие не попадает, а, пройдя через нос, выбрасывается наружу с основной массой выдыхаемого животными воздуха.
Таким образом, обонятельная информация поступает к бегущей по следу собаке непрерывно — на вдохе и на выдохе, что позволяет ей достаточно эффективно корректировать свое поведение при преследовании убегающего человека или зверя.


Источник.Ниже привожу главу из книги Кинологическое обеспечение деятельности органов и войск МВД РФ
ОБОНЯТЕЛЬНАЯ ОРИЕНТАЦИЯ И ФОРМИРОВАНИЕ АКТИВНОЙ ПОИСКОВОЙ РЕАКЦИИ У СОБАК

[შადი შამოდი]

ალიკ, ეს სულ სხვა ვერსიაა,რასაც გიგო წერს, იმასთან შედარებით. აქ სწორედაც რომ კვალზე მუშაობაა განხილული. ეს При выдохе через рот также наблюдается засасывание воздуха в ноздри извне, რა მტკიცებულებაა? Кем наблюдается? Где наблюдается? მერე, Возможно это связано с тем - საერთოდ ვარაუდია. თვითონ როგორც წერენ, 10-15 % პროცენტი ჰაერისა შეიყნოსება ცხვირით შესუნთქვის დროსო, ახლა პირიდან ამოსუნთქული, ფილტვებგამოვლილი საპირისპირო მიმართულებით მოძრავი ჰაერის რა ნაწილი შედის ნესტოების ჭრილებიდან ცხვირში (თუ საერთოდ შედის), რომ ჩასუნთქვის და ამოსუნთქვისას შეყნოსვის თანაბრობაზე ვილაპარაკოთ? თანაბრობა კი არა , მე რაც ადრე დავწერე, კამერნიცკის სტატიიდან იყო ციფრები, 1:30, 1:50 , ასე მახსოვს. ეს პრინციპში იმას ნიშნავს, რომ ამოსუნთქვისას ნაყნოსი დოზა იმდენად მცირეა შესუთქვასთან შედარებით, ტვინისთვის მიწოდებული ინფორმაციის ძირითადი წყარო რომელია, კითხვაც აღარ უნდა.
საერთოდ, ეს თემა ყველაზე ნაკლებად შესწავლილია და ძირითადად ჰიპოტეზების დონეზე განიხილება ხოლმე .
ისე, გიგო უცნობ, მაგრამ ევროპელ- ნორვეგიელებს მაინც ეყრდნობოდა და სხვათა შორის, სულ სხვა სურათს ხატავდა. საბჭოთა არაფერი ვარგოდა კინოლოგიაშიო და შენ კიდე მთლად რუსეთის მვდ-ს გამოცემას იმოწმებ?

[Alik]

ბატონო შადიმან ჩვენ რაიმეს არ ვამტკიცებთ ეს თემა უყვე კარგი ხანი დამტკიცებულია,ეკსპერიმენტებ

[Alik]

და თქვენ იცით მამ ეკსპერიმენტების შედეგები რადგანაც ნორვეგია ახსენეთ/

[GIGO]

გიგო, სად წაიკითხე ეგ სიჭკვიანეები.. რას ამბობ, პირში შედის ჰაერი და ცხვირიდან გამოდის და ამ დროს ყნოსავს? მა, ფილტვები? ხოლო ცხვირიდან ამოსუნთქვისას პირში ჯერ როგორ შედის, რა ჰაერზეა ლაპარაკი, უკვე ფილტვებგამოვლილზე? ან პირიდან ისევ ცხვირში, რა გზით ხვდება, უკანა ცხვირიდან? მერე შუა ცხვირს გაივლის და მერე წინა ცხვირს და ასე უკუღმა მიმდინარეობს შეყნოსვის ციკლი? (შენც იცი, ცხვირი ურთულესი მექანიზმია,მინიმუმ სამი პრიბორისგან შედგება, წინა შუა და უკანა ნაწილებისგან, სხვადასხვა ფუნქციებით)
მართლა მაინტერესებს, სად წაიკითხე? ვისი სტატიაა?
თუ ვინმემ მოგიყვა, კარგად ვერ მოუყოლია.
თუმცა, დიდი ხანია, არსებობს მაგდაგვარი წარმოდგენა, ჯერ ვერვისგან დამტკიცებული. მარტივად: ძაღლი სუნთქავს პირით, როცა დარბის, ცხვირში ჰაერი თავისით შედის და გამოდის, რაც მეტია სისწრაფე, მეტი წნევით. მაგრამ, ის რომ ცხვირი ძალიან მალე ერთვება ჩასუნთქვა ამოსუნთქვის ციკლში, ჟანგბადის მოთხოვნილების მატებასთან ერთად, ესეც ფაქტია.

ეგ სიჭკვიანეები წავიკითხე ოსლოს უნივერსიტეტის ფიზიოლოგიისა და ბოლოგიის განყოფილებების, ავტომატური კონტროლის კომპანიასთან ერთად ჩატარებულ ნაშრომში 26.10.95წ, გამოქვეყნებული 11.12.95 წ № 0001-6772. რომლის მოკლე შინაარსიც დავწერე:

ძაღლი სირბილით თავაწეული ძებნისას სუნთქავს პირით, და აქვს უნარი სირბილისას ცხვირში ეჭიროს ჰაერის ნაკადი მიუხედავად იმისა ჩაისუნქა თუ ამოისუნთქა. უფრო მეტიც ამ პერიოდში -ამოსუნთქვისას ცხვირიდან ჰაერი შედის შიგნით-პირისაკენ. წარმოუდგენელია ხომ? რაც ექსპერიმენტში დაამტკიცეს ამ მდგომარეობას (ცხვირით არსუნთქვა-მხოლოდ ჰაერის ნაკადის გატარება ) კონკრეტული ძაღლი ახერხებდა 40 წამის (დაახლოებით 20-30 ჩასუნთქვა ამოსუნთქვის) განმავლობაში. ეს ყველეფერი ხდება სირბილისას თავაწეული ძებნის დროს.
მდგომარეობა იცვლება როდესაც ძაღლი იყნოსავს ფრინველს: ძაღლი აკეთებს 40-44 ერთ შემთხვევაში და 160-240 ჩასუნთვას წუთში ცხვირით. დაახლოებით იმდენივეს (140-210) რასაც აკეთებს კვალზე ძებნის დროს.

სად დავწერე რომ პირში შედის და ცხვირიდან გამოდისთქო? და ამ დროს ყნოსავსთქო? ან სად წერია ცხვირიდან ამოსუნთქვისას პირში შედის ჰაერიო? ან ფილტვებგამოვლილი ჰაერი ვახსენე სადმე?

აქსიომის მიუხედავად ძაღლს ამოსუნქვისას ყნოსვა შეუძლია

კიდევ დავწერ - თავაწეული სწრაფი ძებნისას ძაღლი სუნთქავს პირით.(90-95%). ცხვირს სასუნთქად იყენებს იშვიათად. ცხვირს იყენებს საყნოსად-მასში შემავალი ჰაერის ნაკადის მეშვეობით-რომელის ნესტოებიდან შედის ყოველთვის მიუხედავად იმისა პირით შესუნთქვა გააკეთა თუ ამოსუნთქვა. პირით ამოსუნთქვისას ჰაერს ცხვირში არ უშვებს , არამედ ამ დროსაც (პირით ამოსუნთქვისას) ჰაერი ნესტოებიდან შედის პირის მიმართულებით.
ასე იქმნება თავაწეული ძებნის დროს ის პრაქტიკულად უწყვეტი ციკლი რომლის დროსაც ძაღლს ჩართული აქვს ყნოსვა და ეძებს ფრინვლს.

თქვენი ვარაუდით კიდე გამოდის რომ ძაღლი სირბილასას როცა ჩაისუნთქავს მაშინ შეიყნოსავს მხოლოდ, და როცა ამოიუნთქავს არ ყნოსავს?
მიუხედავად იმისა პირით ამოისუთქა თუ ცვირით. ეს ხომ არარეალურია.

ამ ლოგიკით მაშინ საველეზე უყნოსველად გამოტოვებული და დაფრთხობილი, ფრინველი ნაკლად არ უნდა ჩავუთვალოთ რადგან ეს ძაღლის ფიზიოლოგიიდან(როგორც თქვენ თვლით)გამომდინარე ჩვეულებრივი მომენტია. მაშინ რატო ისჯება ძაღლი ამისთვის.

ჩემი ნათქვამის გასამყარებლად მე დავდებ ნაშრომს. თქვენ რითი ამყარებთ თქვენს მოსაზრებას?

abu
მარტივ ექსპერიმენტს გთავაზობ!
ავიღოთ მინდორი 100 100. ჩავსვათ იქ 10 მწყერი.
შევუშვათ კარგი ძაღლი და დავაკვირდეთ თუ რამდენ მწერს იპოვის მინდორის თავიდან ბოლომდე გავლამდე.
ეს ექსპერიმენტი გავიმეოროთ 10 ჯერ. თუ 50 პროცენტს ან მეტს იპოვის10 გაშვებიდან უმეტეს შემთხვევაში,,5 კაციანი მონადირული პურმარილი ჩემგან მოსულა,თუ ვერ იპოვის,

საინტერესო იქნება, მაგრამ სადაა კარგი ძაღლი?
და საიდან გავიგოთ რა მიზეზით ტოვებს ამა თუ იმ ფრინველს?

[შადი შამოდი]

გიგო,"ამოსუნთქვისას ცხვირიდან ჰაერი შედის შიგნით - პირისკენ", შენი სიტყვებია. დანარჩენი,ის ჰიპოთეზა, რომ სირბილისას ცხვირით არ სუნთქავს, მხოლოდ პირველ წუთებში შეიძლება ხდებოდეს, სანამ პირით ჩასუნთქული ჟანგბადი ყოფნის. თუ არა და ე.ი. არც ეძებს, შემთხვევით თუ მოხვდა ცხვირში შედარებით ახლო მანძილიდან, მაშინ დაიწყებს შეყვნოსას, და უფრო მეტსაც გამოტოვებს, ვიდრე ის, რომელიც ცხვირს თავაღერილიც ისე იყენებს, როგორც კვალზე მუშაობისას. და რაც უფრო სწრაფად ირბენს, უფრო მეტს გამოტოვებს. ან რაღაც საოცარი ყნოსვა უნდა ქონდეს. ეგეთები კი ყველგან იშვიათია. შენც იცი ძაღლები, რომლებიც დარბიან გიჟებივით და სინამდვილეში არ ეძებენ. ეგრევე ეტყობათ. შედეგიც შესაბამისი აქვთ.
რაც შეეხება სტსტიას და ნაშრომს, რა ენაზეა? ლინკს თუ დადებ, კარგს იზამ.
აქსიომა კი აქსიომად რჩება, ამოსუნთქვის დროს ძაღლი ვერ ყნოსავს, ანუ ახალ ინფორმაციას ვერ ღებულობს. მაგრამ ხელს არაფერი უშლის გააგრძელოს რეფლექსია, არსებულის დამუშავება, სანამ სუნის მორიგი დოზა დაემატება.

[ლაშა თევზაძე]

შადი შამოდი
ბატონო შადიმან, აი რასაც მივაკვლიე ეს ლინკია.

[შადი შამოდი]

შადი შამოდი
ბატონო შადიმან, აი რასაც მივაკვლიე ეს ლინკია.

მადლობა მარა ჯერ ვერაფერი გავიგე.

[GIGO]

გიგო,"ამოსუნთქვისას ცხვირიდან ჰაერი შედის შიგნით - პირისკენ", შენი სიტყვებია. დანარჩენი,ის ჰიპოთეზა, რომ სირბილისას ცხვირით არ სუნთქავს, მხოლოდ პირველ წუთებში შეიძლება ხდებოდეს, სანამ პირით ჩასუნთქული ჟანგბადი ყოფნის. თუ არა და ე.ი. არც ეძებს, შემთხვევით თუ მოხვდა ცხვირში შედარებით ახლო მანძილიდან, მაშინ დაიწყებს შეყვნოსას, და უფრო მეტსაც გამოტოვებს, ვიდრე ის, რომელიც ცხვირს თავაღერილიც ისე იყენებს, როგორც კვალზე მუშაობისას. და რაც უფრო სწრაფად ირბენს, უფრო მეტს გამოტოვებს. ან რაღაც საოცარი ყნოსვა უნდა ქონდეს. ეგეთები კი ყველგან იშვიათია. შენც იცი ძაღლები, რომლებიც დარბიან გიჟებივით და სინამდვილეში არ ეძებენ. ეგრევე ეტყობათ. შედეგიც შესაბამისი აქვთ.
რაც შეეხება სტსტიას და ნაშრომს, რა ენაზეა? ლინკს თუ დადებ, კარგს იზამ.
აქსიომა კი აქსიომად რჩება, ამოსუნთქვის დროს ძაღლი ვერ ყნოსავს, ანუ ახალ ინფორმაციას ვერ ღებულობს. მაგრამ ხელს არაფერი უშლის გააგრძელოს რეფლექსია, არსებულის დამუშავება, სანამ სუნის მორიგი დოზა დაემატება.

აი ლინკი აქ ნაშრომი რუსულ ენაზეა
http://nataska.ru/forum.aspx?tft=3&tfmp=1&tfa=1#m3

მე მოვიყვანე ნაშრომირ რომელიც შენ აქსიომას აბათილებს.
რო გაეცნობი შენი აზრი მაინტერესებს იქნებ მე არასცორად გავიგე რაც წერია ამ ნაშრომში.

[Alik]

ბატონო შადიმან რაიმე კონტრდოვოდი გაქვენ თუ მარტო კამერნიცკის სტატის ირგვლივ ვიტრიალოთ.ისე მე ჩემთვის გამოვიტანე დასკვნა რომ თქვენ არაფრის არ გჯერავთ არც ევროპული ძაღლის არც Fტ წესების და იგიც არ გჯერავთ რომ ადამიანმა კოსმოსში გაფრინდა თქვენ ხომ არ დაგინახიათ ამიტომ აგიც აბსურდია.

[შადი შამოდი]

კაცო,მერე შენთვის დასკვნას რომ გამოიტან, ყველას კი არ უნდა გააგებინო. კონტრდოვოდებისთვის კიდე შორს აღარ წავალ, თვითონ გიგოს მიერ მოხმობილ სტატიაშია უამრავი. დაწვრილებით ხვალ მოგიყვებით. საინტერესო სტატიაა. მაგ ექსპერიმენტის მეცნიერულობაში კი ნაღდად ეჭვი მეპარება და არ მჯერავს.

[samo]

გჯერავთ არც ევროპული ძაღლის არც Fტ წესების არარ გვინდა შედარებებზე საუბარი. ტიტუუუუ ძლივს მორჩა ამაზე ლაპარაკი და კამათი... მინდორში რო ვნახავთ ყველაფერს ლაივში ხო უნდა დავიტოვოთ რამე სათქმელი იქაც...

აი ეს კაია მეძებარი ძაღლის ყნოსვა_ს შესახებ საუბარი აქედან მივალთ დასკვნამდე

[შადი შამოდი]

ახლა, რაც შეეხება სტატიას...მივყვეთ ნელი ხმით და ღიღინით, ოღონდ ერთ რამეზე შევთანხმდეთ, რადგან გაზეთში და ჟურნალშია დაბეჭდილი, არ ნიშნავს, რომ მტკიცებულებები უტყუარია და ეჭვის შეტანა არ შეიძლება, მით უმეტეს, საუნივერსიტეტო გამოცემებში, რადგან არსად იმდენი დასკვნა და ჰიპოთეზა არ გაბათილებულა, რამდენიც საექსპერიმენტო მეცნიერებაში.. მცდარი და გზასაცდენილი ექსპერიმენტების მეტი რა უნახავთ ..
ვნახოთ, პრეამბულა როგორია, რა მიზნით ატარებენ ამ ექსპერიმენტს და რისი დამტკიცება სურთ. თან ფრჩხილებში ჩემს "არამჯერავს" კითხვებს და ეჭვებს მივუწერ
პოინტერი ეძებს მაქსიმალური სიჩქარით სირბილისას, თავაწეული და ინტენსიურად სუნთქავს პირითო. (ცხვირით საერთოდ არ სუნთქავს თუ შედარებით არაინტენსიურად სუნთქავს?) მიუხედავად ამისა, მონადირეები თხოულობენ(???), რომ ძაღლმა მაინც მუდმივად იყნოსოს ფრინველიო. (რას ნიშნავს ეს - მიუხედავად ამისა? რის მიუხედავად?) ეს კი იმ შემთხვევაშია შესაძლებელი, თუ ჰაერის შემხვედრი ნაკადები ცხვირში ამოსუნთქვის დროსაც შედიან. ვენტილაციის ასეთი ასპექტები, რომლებიც გარეულ ცხოველებში დიდ ღირსებად ითვლება, შესწავლილი არ არისო. (გარეულ ცხოველებში შესწავლილია რო? თუ არა, დიდ ღირსებად როგორ ითვლება?)
ე.ი. ექსპერიმენტმა უნდა დაამტკიცოს, რომ თავაწეული სირბილისას, შესაძლებელია ამოსუნთქვის დროსაც ნესტოებში ჰაერი შედიოდეს და ძაღლი განუწყვეტლივ ყნოსავდეს. აპრიორი - თუ, რა თქმა უნდა, ძაღლი ამოსუნთქვისას ცხირს არ ხმარობს, და ეს რომ ასეა, ეგ ამოსუნთქვისას ცხვირში და პირში ჰაერის ტემპერატურების სხვაობამ და მათგან გამომდინარე წნევების მონაცვლეობამ უნდა გვითხრას. (ცხვირში, კარგი, რაღაც ხელსაწყოს ვუმაგრებთ, პირიდან ამოსული ჰაერის ტემპერატურას როგორ ვზომავთ? თუმცა ალბათ ახერხებენ როგორმე ... ეგ არ არი მთავარი)

მოკლედ, ხუთ ძაღლს დაუმაგრეს ცხირში ეს თერმისტორი, მაგრამ ოთხი არ შეეგუა და მხოლოდ ერთი ძაღლის მონაცემები განაზოგადეს, რაც თავისთავად უკვე დიდ ეჭვებს და არმჯერავს ბადებს ამ ექსპერიმენტის წამატებულობის შეფასებისას.
ძალიან გაგვიგრძელდება და თავი დავანებოთ ამ ბერნულის ფორმულებს, ძებნის და სირბილის რეჟიმებს, შესუნთქვის და შეყნოსვის ციკლებს და წამებს და წუთებს.. რა დამტკიცდა ბოლო-ბოლო ამ ერთი ძაღლის მაგალითით?

რა და: (გაგრძელება შემდგ სერიაში)

[barambo]

საინტერესო და არგუმენტირებული კამათი გაჩაღდა!
უმორჩილესად გთხოვთ,ნუ ჩავერთვებით ის ხალხი,ვისაც რაღაც,სადღაც,ვიღაციზგან გაგვიგია, სსრკ MBD-ს კინოლოგიის სპრავოჩნიკში წაგვიკითხავს,ან ასე გვინდა რო იყოს !
ნუ მოვიყვანთ არგუმენტად"დაყნოსე და მიხვდები" "შენ თვითონ დაყნოსე,თუ კარგია" და ა.შ.!
ვაცადოთ გიგოს და შადიმანს,ასე აჯობებს!

[შადი შამოდი]

რა და: აღიწერა სამი სიტუაცია. (მეტი, მაგრამ ჩვენთვის, მონადირეებისთვის, სამია საინტერესო)
1. თავისუფალი ძებნის დროს (თუ სირბილის?) ჩვეულობრივ ასე ხდებოდაო, - ნესტოებში ჰაერის ტემპერატურა ეცემოდა და დაბალი იყო 40 წამამდე. შეყნოსვის ასეთი ხანგრძლივი პერიოდის დროს (რატო შეყნოსვის და არა ცხვირით არსუნთქვის, უბრალოდ ვენტილაციის?) ნესტოებში ჰაერის ტემპერატურა თითქმის გარემოს ტემპერატურამდე ჩამოდის. ასეთი დაბალტემპერატურიანი პერიოდები შიგდაშიგ იცვლებოდა ცხვირით რამდენიმეჯერ შესუნთქვა-ამოსუნთქვით (თუ სწორედაც რომ შყნოსვით?) ანუ ხანმოკლე პაუზებით ყნოსვაშიო. (და რატო პირიქით, არა? ვთქვათ, პაუზა ის 40 წამიანი მონაკვეთი იყო)
2. კვალზე მუშაობის დროს, ცხვირდახრილი ძაღლი ხშირ-ხშირი შესუნთქვა-ამოსუნთქვით ახდენდა ვენტილაციასო (ყნოსვა სხვა რაღაა?) 140-210ჯერ წუთშიო, ამ დროს ფილტვების ვენტილაციის სიხშირე არ გაგვიზომიაო, ძებნის დამთავრებისთანავე კი 35-40 იყო, რაც სირბილისას მინიმალური მაჩვენებელიაო.( რას ნიშნავს ეს მონაცემები? კვალზე მუშაობისას ცხვირით სხვა, მეტი სიხშირით სუნთქავს და პირით ნაკლებით?)
3. გნოლის ძებნისას (ამან სულ დამაბნია, მაშ პირველ ვარიანტში რას ეძებდა? ეძებდა კია? თუ უბრალოდ თავისუფლად დარბოდა თავაწეული?) ცხვირის ვენტილაციის სიხშირე ორვარიანტიანია, ერთი - 40-44 შესუნთქვა-ამოსუნთქვა წუთში, მეორე - ხშირი, 160-240, რასაც წინ მძლავრი ამოსუნთქვა უსწრებდა ხოლმეო. (ამან მაფიქრებინა, რომ გნოლზე სუნის დაკვრის მერე მუშაობაზეა ლაპარაკი. თუმცა დარწმუნებული არა ვარ. იმასაც მივხვდი, რომ ძაღლით ნადირობის ნიუანსებში ნაკლებად ერკვევიან, ფიზიოლოგობაში ალბათ არ დაიწუნებიან)

დავდებ სანამ წამშლია.

[შადი შამოდი]

ასე რომ, გაითვალისწინეს რა მონადირეების მოთხოვნა, ძაღლმა მუდმივად უნდა იყნოსოს ფრინველი, მიუხედავად შესუნთქვა-ამოსუთქვის ციკლისაო, - ექსპერიმენტით დაადგინეს: ექვსი წლის პოინტერი, სახელად "ბატონი სატანა" თავაღერილი, თავისუფალი ძებნის და სირბილის დროს, 40 წამამდე სუნთქავს მხოლოდ პირით, ამ დროს ცხვირში ბუნებრივად შესდის და უჭირავს ჰაერი, უჭირავს =პირიდან ამოსუნთქვისას ხორხთან მეტი წნევაა, ვიდრე უქმად მყოფ ცხვირში და ამიტომ "კლაპანი" ჩაკეტილია. ხოლო 40 წამის შემდეგ ახდენს ცხვირით რამდენჯერმე შესუნთქვა-ამოსუნთქვას (ე.ი. სირბილის დროს მთლად მარტო პირით არ სუნთქავს, ჰო?) რამდენ ხანს დარბოდა, სად დარბოდა, ეს მონაცემები მუდმივად ასე იყო თუ იცვლებოდა, ამის შესახებ არაფერი ვიცით.
პატივცემული ექსპერტები თვლიან, რომ ამ შემთხვევაში სწორედ ცხვირით შესუნთქვა-ამოსუნთქვის დროს ვერ ყნოსავს ძაღლი, და როცა ცხვირს არ ამუშავებს, პირიქით ყნოსავს. რის საფუძველზე აკეთებენ ამ დასკვნას, მონადირეების მოთხოვნის საფუძველზე ხომ არა? რამდენად და რატომაა ჰაერის დაჭერა და ცხვირის ბუნებრივი ვენტილაცია სრულფასოვანი ყნოსვის ტოლფასი, ამაზეც არაფერია ნათქვამი. (სად, როცა ცხვირი დგუშივით მუშაობს და სად, როცა ჰაერი "თავისუფლად დგას"? სუნის მოლეკულების ყნოსისთვის საკმარისი კონცენტრაცია რომელ შემთხვევაში უფრო ადვილად მისაღწევია? ) ზემოთქმული, ლამის ერთადერთი მტკიცებულებაა, რასაც ექსერტიზის შედეგად დარწმუნებით ამბობენ, თუმცა ვერ ასაბუთებენ. სხვა მხრივ, დასკვნების პარაგრაფში. ლამის ყველა წინადადება ასეთი სიტყვებით იწყება: по видимому, вероятно, скорее всего, по всей вероятности და ა.შ. პატიოსანი, განათლებული ხალხი ჩანს, იციან, რა რთულ თემას შეეჭიდნენ და ჩვენგან განსხვავებით, დასკვნებს, როგორც მხოლოდ ვარაუდებს, ისე გამოთქვამენ.
ერთი სიტყვით, ახალი რა გავიგეთ? თავაღერილი ძებნისას, ძაღლს შეუძლია: ა) რაღაც პერიოდი ისუნთქოს მხოლოდ პირით, ხოლო ცხვირით ეჭიროს ჰაერი. ექსპერტები თვლიან, რომ ჰაერის დაჭერა, იგივე შეყნოსვაა. ბ)პარალელურად, რამდენჯერმე "ნახადუ" შეისუნთქოს და ამოისუნთქოს ცხვირით. ექსპერტები თვლიან, რომ ამ დროს ძაღლს ყნოსვაში პაუზა აქვს. (მე მოკრძალებულად კი მგონია, მაგრამ პირიქით მგონია. ყოველ შემთხვევაში, ცხვირით შესუნთქვის დროს, შეუდარებლად უკეთესად - ოცდაათჯერ და ორმოცდაათჯერო - რომ ყნოსავს, ჩემთვის საკამათო არაა. ხოლო ცხვირით ამოსუნთქვისას, კი ბატონო, მართლაც ვერ ყნოსავს, როგორც აქსიომა გვეუბნება მიუხედავად ამისა, ა ვარიანტი რატოა უფრო ყნოსვა, საერთო ჯამში, ვიდრე ბ , ვერ ვხვდები)

გაგრძელება იქნება.

[levani100]

მაგ ძაღლს ვისაც აკვირდებოდნენ ისეთი სახელი ქვია, ვერ გაიგებ საიდან ჩაისუნთქავს და ამოისუნთქავს.

[monadire batumel...]

აქ ისეტი რამე წავიკიტხე რო ჯერ მაგრად გამიკვირდა,, და თანაც მაგრად გამიხარდა,გამიკვირდა იმიტო რო ჯერ მგონი დზაღლები ქვყავს მოსაწესრიგებელი და მერე გვაქვს გასარკვევი ცხვირით ტუ პირით,, და მიხრია იმიტო რო უმცირეს მონადირებს ყავთ უკვე მოწესრიგებული ძაღლები და ყნოსვის გაუმჯობესებაზე და ექსპერიმენტზე აქვტ უკვე ფიქრი გადატანილი,,,მე ამ საკიტხში არ ვარ კომპეტენტური მაგრამ,,დზაღლმა ცხვირით შესუნთქული თუ პირიდან ჩასუნთქული ორივე სიტვაციდან ტვინს უნდა დუკავშიროს და გაარჩიოს ფრინველია ტუ თაგვი,,ალბატ კამათი უფრო იმაზე უნდა იყოს რომ მეტი პირიდან შესუნთქულ ჰაერს უფრო გვიან ახურდავებს ტვინი ვიდრე ჩხვირიდან,,,ჩემი აზრიტ პატივცემულო საზოგადოებავ თუ მეტი ტვინი აქვს დზაგლს იმას უფრო მეტი ყნოსვის გამოვლენა შეუდზლია,,, რათქმაუნდა გენეტიკურად თუ არ აქვს ძაღლს დარღვეული სასუნთქი ორგანო.(ეს ჩემი აზრია)

[samo]

ბიჭებო არ გვინდა ჩარევა არაკომპეტენტურები ვართ მეტ წილად სუ ყველა.. ვაცალოთ გიორგის და შადიმანს.. ესე უფრო საინტერესო იქნება და რო დაასრულებენ თემის განხილვას შემდეგ ჩვენც ჩავერთოთ.. ასე ჯობია

[dato6]

მოკლეთ რა თემა არ წამოიწევა, ბიჭებს დავენაცვლე ამ უსეზონობაშიი, მაგრამ მართლაც რომ საინტერესო. ბატონ შადიმანს კი ვეთანხმები, რაცხა არა მგონია პირით ყნოსვის, მაშინ ცხვირი ერქმეოდა და ცხვირს პირი, მარა როგორც არ უნდა შევცვალო ჩემი აზრით მაინც ცხვირით ყნოსავს. თუ არა ექსპერტ-კინოლოგმა რომ მითხრას რა კაი პირი აქ შენ ძაღლსო ან ცუდიო, მერე რა ვიფიქროო?

[შადი შამოდი]

ბოლო დასკვნა იქ ასეთია: ძაღლს შუძლია ნაკადი გაატაროს ან ცხვირში, ან ხახაში (პირში) და ან ორივეში ერთად, იმისდა მიხედვით, რა ამოცანის გადაჭრა უხდება. აქ სიახლე, პრინციპში, ისაა, რომ მარტო პირით სუნთქვა, ე. წ. ჰაერის ცხვირით დაჭერას ემსახურება. ეს კი ყველაზე ბუნდოვან მომენტად რჩება და ექსპერიმენტი ნათელს ვერ ფენს მთავარ შეკითხვას: თუ მართლა ხდება მარტო პირით სუნთქვა და ამ დროს ცხვირით ჰაერის დაჭერა, ცხვირით ღრმად შესუნთქვით ყნოსვასა და შეუსუნთქავად, ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე ჰაერის ცხვირში ლაყლაყს შორის როგორი თანაფარდობაა? საერთოდ, ამ ფორმით - ჰაერის ცხვირში უსუნთქველად დაჭერით ყნოსვის რა სიმძაფრით გამოვლენის შესაძლებლობა აქვს ძაღლს. ყნოსვის სიშორე, ვიცი, სასაცილოდ გაქვთ აგდებული, მაგრამ ახლა პირობით საზომ ერთეულად გამოვიყენოთ და ეგრევე დავივიწყოთ. მაგალითისთვის, ცხვირით ღრმად შესუნთქვის დროს ძაღლმა სუნი დაიკრა წყაროდან ათ ნაბიჯზე (თავაწეული, სწრაფი ძებნის დროს, ქარის საწინააღმდეგო პარალელებზე) რამდენ ნაბიჯზე დაიკრავს ცხვირით შესუნთქვის გარეშე? ახლა არ მითხრათ, იგივე მანძილიდანო.
სხვა ექსპერიმენტს გაგახსენებთ, რომლის მონაწილეც ბევრჯერ ვყოფილვართ. სწრაფი ნაბიჯით ჩაგვივლია რაღაცასთან, საშინლად რომ ყარს და ცხვირზე ხელი მიგვიჭრია. ცოტა ხანს თითქოს მაინც გრძნობ სუნს, ალბათ რაც ცხვირში დაგრჩა, (შეიძლება ფსიქოლოგიური მომენტიცაა) მაგრამ მარტო პირით თუ ისუნთქებ, ცხვირმოჭერილი უმტკივნეულოდ გაცდები სახიფათო ზონას. თუ ხელმოუჭერლად შეიკრავ სუნთქვას, იგივე ეფექტია, სანამდეც გაუძლებ. მარტო პირით სუნთქვას, თუ სურდო არა გაქვს, უბრალოდ ვერ შეძლებ და მაგრადაც აყროლდები. მაგარამ სცადეთ აბა ვინმემ, პირი დამუწეთ და ცხვირით ღრმა-ღრამა შესუნთქვებით გაიარეთ იგივე მანძილი. გული შეგიწუხდება, მარტო რომ წარმოიდგენ.

[samo]

მადლობა ბატონო შადიმან.
ეხლა საინტერესოა რას გვეტყვის გიორგი.....

[Alik]

ბატონო თენგო ნუ ნერვიულობთ მე საერთოდ დიდათ არ მაინტერესებს ეს თემა ეს რაც ეხება MBD - სპრავოჩნიკს .ეს თემა მე ჩემთვის გარკვეული და შესწავლილი მაქვს.რაც ეხება დანარჩენ პრინციპეპს ზოგიერთები არ ამჯღავნებენ იქ სადაც საჭიროა ( მაგალითისთვის; რატომ არ უნდათ კლუბში მიიღონ ახალი წესები, რატომ არ შედიან ან ვერ შედიან Fსი-ს სისტემაში) და ასე შემდეგ,რატომ არ გინდათ დანერგით რაიმე ახალი ან შემოიტანოთ სამონადირეო კინოლოგიაში, რატომ არ ვეუბნებით ახალგაზვრდებს რომ ჩვენი ძაღლი ვერცერთ შეჯიბრებაში და ვერცერთ ქვეყანაში ვერ მიიგებს მონაწილეობას რადგანაც სათანადო საბუთიც არ გააჩნია უბრალოდ საზღვარსაც ვერ გადაკვეთავს,და ვინ გვიშვლის სახელმწიფო თუ სამინისტრო ,ამ პრინციპიალურ საკითხებზე ვილაპარაკოთ და არა იმაზე ( რატომ პოინტერს ქვია ინგლისური,და ვის რა კარგი ლეკვი ყავს).და კიდევ ერთი რატომ GIGOM რაიმე უნდა უმტკიცოს შადიმანს?

[samo]

Alik
მეძებარი ძაღლის ყნოსვა

[samo]

ნახე რა სახელი აქვს ამ თემას.. არაა აქ ძაღლებზე საუბარი ვის რომელი მოსწონს და ვის რატო არ უნდა ესა თუ ის წესი...
თემის შესაბამისად ვილაპარაკოთ ეს თემაც გაფუჭდება არა და ძალიან კარგი თემაა.. ასეთი საუბრებიდან როგორიც ამ თემაშია მივალთ რაღაც დასკვნამდე...
აი იქედან ამ ძაღლების დედაც და ჰოი დიდებულო ევროპულებოო ვერაფერს ვერ გავხდებით ფორუმზე.... თითქმის ნახევარი წელია ამ თემაზე მიდის საუბარი და არაფერი შედეგი არ აქვს ხო უნდა გავიგოთ და მოვრჩეთ ამაზე საუბარს ბოლოს და ბოლოს... აგერ შე კაი კაცო 3 ევროპული გყავს შენს გარდა კიდე ბევრს ყავს დაგეშეთ მოამზადეთ და დაანახეტ ამ ხალხს რატომაა ეგ უკეთესი და ესენი ცუდები და ესენიც გადმოვლენ მაგ კონდიციაზე, აბა ბრიყვები და სულელები არ ვართ არავინ რო კაი და ცუდი ვერ გავარჩიოთ...


და კიდევ ერთი რატომ GIGOM რაიმე უნდა უმტკიცოს შადიმანს?
შადიმანს კი არ უნდა უყმტკიცოს რამე ჩვენ უნდა გვასწავლოს ყველას ვინც არ ვიცით.. დაგვანახონ რეალობა... ყველას თავისი შეხედულება და აღქმის უნარი გააჩნია. ორივე კომპეტენტური პიროვნებაა და ამათმა თუ არ აუხსნეს ხალხს აბა შენ აუხსნი ან მე ავუხსნი??? ეს არაკომპეტენტური პოსტები სისულელეა სისულელეეეეეე

[GIGO]

გიგო,"ამოსუნთქვისას ცხვირიდან ჰაერი შედის შიგნით - პირისკენ", შენი სიტყვებია. დანარჩენი,ის ჰიპოთეზა, რომ სირბილისას ცხვირით არ სუნთქავს, მხოლოდ პირველ წუთებში შეიძლება ხდებოდეს, სანამ პირით ჩასუნთქული ჟანგბადი ყოფნის. თუ არა და ე.ი. არც ეძებს, შემთხვევით თუ მოხვდა ცხვირში შედარებით ახლო მანძილიდან, მაშინ დაიწყებს შეყვნოსას, და უფრო მეტსაც გამოტოვებს, ვიდრე ის, რომელიც ცხვირს თავაღერილიც ისე იყენებს, როგორც კვალზე მუშაობისას. და რაც უფრო სწრაფად ირბენს, უფრო მეტს გამოტოვებს. ან რაღაც საოცარი ყნოსვა უნდა ქონდეს. ეგეთები კი ყველგან იშვიათია.

ამოსუნთქვისას ცხვირიდან ჰაერი შედის შიგნით -პირისკენ. წინააღმდეგ შემთხვევაში ძაღლი ვერ შეძლებს, რომ მუდმივად ჰქონდეს მას ცხვირი ჩართული.(რასაც მონადირეებიც და ექსპერტებიც ვითხოვთ ძაღლისაგან) სირბილისას რომ ძირითადად პირით სუნთქავს და ცხვირით არ სუნთქავს ეს ამ ვაი ექსპერიმენტმა (კი ერთ ძაღლზე, მაგრამ სხვადასხვა დროს)ნათლად აჩვენა. ძაღლი ახერხებდა დაახლოებით 30 ჩასუნთქვა-ამოუნთქვის, განმავლობაში ცხვირით არ ამოესუნთქა. შენ კი გამოთქვავ ვარაუდს რომ ეს პერიოდი ცხვირს ანიავებდა მერე რომ 1-2 ჯერ შეეყნოსა - ესე წარმოგიდგენია ძაღლის ყნოსვის პერიოდი? 40 წამი ანიავებს მერე 1-2 ჯერ დგუშივით ამუშავებს? ან ცხვირით სუნთქავს და ყნოსავს იმავე ინტენსივობით რასაც პირით? მე მგონი აქეთ მიგყავდა ლაპარაკი. თუ არ დაგეზარება დაწერე ძაღლის თავაწეული ძებნისას სუნთქვისა და ცხვირის გამოყენების მექანიზმის შენეული ვარიანტი. ( რამე ნაშრომზე დაყრდნობით ან ისე) და განვიხლოთ.
ან სხვა ნაშრომს თუ იცნობ რამეს რომელიც ჩემი მოყვანილის საწინააღმდეგოს გვეუბნება გაგვაცანი.
გარკვევით წეირია რომ როდესაც ფრინველს იყნოსავდა მაშინვე იცვლებოდა მდგომარეობა და დაახლოებით როგორც კვალზე ხან 40 მდე ხან 100-200 ჯერ შეიყნოსავდა ცხვირით.
ადამიანზე რამე მაგალითი რო მოგყავთ მეცინება-როგორ შეიძლება ადამიანისა და ძაღლის ყნოსვის შედარება საერთოდ. სულ სხვადასხვა ფიზიოლოგიაა. რამდენი სხვაობც გნებავთ იმდენი შემიძლია დაგისახელოთ.

[შადი შამოდი]

როგორც ეწერა უაზრობა გამოდიოდა. შენ თურმე ამის თქმა გინდოდა: პირით ამოსინთქვისას ცხვირში მყოფი ჰაერი ჩადის ყელში და გადაინაცვლებს პირისკენ. ხოლო პირით შესუნთქვისას მცირე დოზა ცხვირშიც შედის , მაგრამ ყელში უცებ არ გადადის, მაშინვე არ ჩაისუნთქება? ხომ ამას ამბობენ? და ცხვირით სუნთქვის ასეთ რეჟიმს (აქტიური , ღრმა შესუნთქვისა და ამოსუნთქვის გარეშე ) ეძახიან ჰაერის ცხვირით დაჭერას. ის ერთი ძაღლი 40 წამის (სირბილის პირველი 5წთ.? 10წთ.? სულ ეს ინტერვალია?) შემდეგ რამდენიმე ღრმა ჩასუნთქვა -ამოსუნთქვას აკეთებს. რატომ? თუ ჟანგბადი აღარ ყოფნის სუნთქვის იმ რეჟიმით, მაშინ ადვილი სავარაუდოა, რომ 40 წამიანი ინტერვალი, ნახევარი საათის სირბილის მერე, 20 წამამდე ჩამოვა, ხოლო ერთი საათის მერე სუნთქვაში ცხვირიც ჩვეულებრივი რეჟიმით ჩაერთვება (ან 2 საათის მერე). სხვა ძაღლთან კი ალბათ სხვა ციფრები დაფიქსირდებოდა. მეორე ვარიანტია, შიგადაშიგ ცხვირით ღრმა ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვა ემსახურება ყნოსვის ლაით რეჟიმში მიღებული ინფორმაციების გადამოწმებას.

მოკლედ უამრავი კითხვები ჩნდება და რჩება პასუხგაუცემელი. შეუსწავლელია ეს საკითხები, შეუსწავლელი! ერთი ძაღლის მონაცემებზე დაყრდნობით ჩატარებული ექსპერინტი როგორ ამოწურავდა ასეთ რთულ თემას? გუშინაც ჩამოგითვალე უამრავი კითხვა და თუ რომელიმეზე გაქვს გამზადებული პასუხი, ძალიან დამავალებ.

საერთოდ, ძაღლის ყნოსვის ფიზიოლოგია და მექანიზმები რატომ გვაინტერესებს? რა თქმა უნდა პრაქტიკული მოსაზრებებით. ძაღლებს ცხვირი( თუ ყნოსვა) მუდმივად რომ ქონდეთ ჩართული, ვინ ოხერი აიტკივებდა თავს. მაგრამ ვხედავთ, რომ დარბის და არ ეძებს, ეძებს და ვერ პოულობს, მაგარი (დიდი ძებნის ) ძაღლიც უამრავს ტოვებს. რატომ, რა ხდება? თუ ამ კითხვებზე და სხვა მრავალზე ვერ მიპასუხა, პირიქით - უამრავი ახალი გაუგებრობები დამიხვავა - ვერც წარმატებულ ექსპერიმენტად მივიჩნევ და ვერც ჭეშმარიტ კვლევად.

[barambo]

Alik
ბატონო თენგო ნუ ნერვიულობთ
არ ვნერვიულობ!
შენც არ ინერვიულო!

samo
კიდევ ერთხელ ყოჩაღ! :
ძალიან მიხარია რომ შენისთანა თაობა მოდის!

[GIGO]

მოკლედ გადმოგცემთ, თუ რა აზრი ჩამომიყალიბდა ამ ექსპერიმენტთან გაცნობის შემდეგ.

დავიწყებ რამდენიმე შენიშვნით:

1.თარგმნისას დაშვებულია შეცდომა - პირით სწრაფი ამოსუნთქვის შედეგად ხორხში იქმნება დაბალი წნევის არე ცხვირის ღრუსთან შედარებით და არა პირიქით, როგორც წერია. სწორედ ეს წნევათა სხვაობა განაპირობებს ჰაერის ნაკადის მუდმივ დინებას ცხვირიდან პირის ღრუს მიმართულებით. აქვე აღვნიშნავ, რომ ეს მექანიზმი ვარაუდია, მაგრამ საჭიროდ ვთვლი ამ შეცდომის მითითებას, რათა მან არ დააბნიოს მკითხველი.
2. ერთმანეთისგან უნდა გავმიჯნოთ და არ ავურიოთ ცხვირის ვენტილაცია და ფილტვის ვენტილაცია. ამ ორ მაჩვენებელს ცალკე ზომავდნენ და მათ ხშირად სხვადასხვა ფუნქციური დატვირთვა ჰქონდათ.

მოდი შევხედოთ განვითარებულ მოვლენებს ზოგადად, მთლიანობაში, ამავე დროს მივყვეთ მშრალ ფაქტებს, ყოველგვარი გართულებებისა და ზედმეტი ფილოსოფიის გარეშე.
ასე უფრო ადვილად გაიგებენ დაინტერესებული ფორუმელები.

გვაქვს ასეთი მოცემულობა:

ცდა ჩატარდა ერთ ძაღლზე, რომელიც ამუშავეს თეთრ გნოლზე.
გამოყოფილ იქნა მეძებრის მუშაობის სამი განსხვავებული მომენტი:
1. ნიავზე ორიენტირებული თავაწეული მუშაობა;
2. კვალზე მუშაობა;
3. ფრინველის დამუშავება, როდესაც ძაღლს სუნი ჰქონდა უკვე აღებული.
ძებნისას ძაღლი მონაცვლეობით მუშაობდა ხან ნიავზე თავაწეული და ხანაც კვალზე. თითოეული მანერით მუშაობის ეპიზოდები გრძელდებოდა რამდენიმე წამიდან 40 წამამდე.

ცდის შედეგები:

თავაწეული მუშაობა - ნიავზე მუშაობის მთელი პერიოდის განმავლობაში (რომლის ცალკეული ეპიზოდები სამწუხაროდ არ აღემატებოდა 40 წამს) ცხვირში ჰაერის ნაკადი ერთი მიმართულებით მოძრაობს - გარედან შიგნით პირის ღრუსკენ. ამ შემთხვევაში ცხვირი ასრულებს მხოლოდ ყნოსვით ფუნქციას. სუნთქვა (ფილტვის ვენტილაცია) ხორციელდება პირის მეშვეობით. მართალია, ამ პერიოდის განმავლობაში ძაღლი ერთხელ ან რამოდენიმეჯერ მაინც აკეთებს სუნთქვით მოძრაობებს ცხვირით (ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა). მოვიყვან ციტატას „When the bird dog was searching for game while running with its head high against the wind, it maintained a continuous inward air stream through the nose for up to 40 s spanning at least 30 respiratory cycles.“ ანუ ცდისას დაფიქსირდა, რომ სულ ცოტა 30 რესპირატორული ციკლის (ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვა) განმავლობაში ძაღლი ცხვირის ღრუში ინარჩუნებდა ჰაერის შემავალ ნაკადს. მარტივად რომ ვთქვათ, ამოსუნთქვის დროსაც, რაც პირის საშუალებით ხდება, ჰაერი მაინც შედის ცხვირში და შედეგად ძაღლი აკონტროლებს ნიავს.
კვალზე მუშაობისას ძაღლის ცხვირი უკვე აქტიურად ერთვება, რადგან ფრინველის სუნი იყნოსა (აგზნება მატულობს), ახდენს რა მის დიფერენცირებას და თუ ახალია, მიყვება მას, რათა მიუახლოვდეს ძებნის ობიექტს. ამ შემთხვევაში მეძებრის ცხვირის ვენტილაციის სიხშირე 140-210 ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვას უტოლდება. აქვე ახსნილია ამგვარი ხშირი და სწრაფი შეყნოსვის დანიშნულება - ეს უკანასკნელი ქმნის ტურბულენტობას ანუ შესული ჰაერის ნაკადის არევდარევას მიქსერივით, რაც აუმჯობესებს სუნის რეცეპტორულ აღქმას. ძებნის დროს ფილტვის ვენტილაცია არ გაუზომიათ, მაგრამ გაზომეს ძებნის დამთავრებისთანავე, რამაც შეადგინა 35-50 ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვა. ორი სახის ვენტილაციას შორის განსხვავება საკმაოა, რომ მივხვდეთ, რომ ესენი სხვადასხვა მიზანს ემსახურება - პირველი ყნოსვას და მეორე სუნთქვას.
ფრინველის სუნის დაჭერისას, ფრინველთან მიახლოებისას ძაღლის აგზნება კიდევ უფრო მატულობს. დაფიქსირდა ცხვირის ორნაირ რეჟიმში მუშაობა - ვენტილაციის სხვადასხვა სიხშირით: 40-44 და 160-240. მეორე ვარიანტი კვალზე მუშაობის რეჟიმს გავს.

დასკვნა

გამოსაცდელი ძაღლი თავის ცხვირს, როგორც საყნოს ინსტრუმენტს ფრინველის ძებნისას, იყენებს ორნაირად: ნიავზე ძებნისას ძირითადად პასიურ რეჟიმში, აქტიური შეყნოსვითი მოძრაობების გარეშე, რამეთუ ცხვირის ღრუში ჰაერის ნაკადის შესვლა-გატარება ისედაც უზრუნველყოფილია მისი ანატომიურ-ფიზიოლოგიური თავისებურებებით, ამას ეხმარება ნიავის მიმართულება რომელიც ურტყავს ნესტოების გვერდითა ჭრილს. ამგვარად ძაღლს ცხვირი დაყენებული აქვს „პასიური განგაშის“ რეჟიმზე. კვალზე წაწყდომისას ან ნიავით ფრინველის სუნის აღებისას ცხვირი გადადის აქტიურ რეჟიმზე და სულ სხვანაირად „იქცევა“ - ხშირი და მოკლე შეყნოსვებით აძლიერებს ინფორმაციის მიღების საშუალებას, რაც ხელს უწყობს სუნის უკეთ დიფერენცირებას და შედეგად სწორი გადაწყვეტილების მიღებას.

ცდის მნიშვნელობა

ამ ექსპერიმენტის მნიშვნელობა დიდია, მიუხედავად ზოგიერთი ნაკლოვანებებისა, მიუხედავად იმისა რომ მხოლოდ ერთ ძაღლზე ჩატარდა...
იგი სრულ საფუძველს იძლევა ამ მიმართულებით კვლევების გაგრძელებისთვის უკეთეს პირობებში (მონაცემთა ჩაწერის მეტი სიზუსტე და თანმიმდევრობა, სასურველია გამოიყენონ ტრაილერი ძაღლები, და
ა.შ.)
იმიტომ, რომ ამ ექსპერიმენტმა დააფიქსირა შემდეგი ფაქტი -

ნიავზე ძებნისას მეძებარმა ცხვირში შეინარჩუნა ჰაერის შემდინარე ნაკადის უწყვეტობა (თუნდაც გარკვეული დროის განმავლობაში) და ეს მოახერხა სუნთქვისგან დამოუკიდებლად.

და ეს უდავო ფაქტია, რასაც ვერ გავექცევით!!!

[შადი შამოდი]

ამ ექსპერიმენტმა დააფიქსირა შემდეგი ფაქტი -

ნიავზე ძებნისას მეძებარმა ცხვირში შეინარჩუნა ჰაერის შემდინარე ნაკადის უწყვეტობა (თუნდაც გარკვეული დროის განმავლობაში) და ეს მოახერხა სუნთქვისგან დამოუკიდებლად.

და ეს უდავო ფაქტია, რასაც ვერ გავექცევით!!!

გიგო, ახლა აბსოლიტურად გასაგებად გადმოეცი ამ ექსპერიმენტის შენეული ვერსია, რისთვისაც დიდი მადლობა. სწორად აღნიშნავ, რომ ერთერთი მთავარი დებულება ვარაუდს უფრო ეყრდნობა, (პირით ამოსუნთქვისას ხორხში და ცხვირში ჰაერის წნევის სხვადასხვაობას), ვიდრე ზუსტ მტკიცებულებას. ხოლო ვარაუდზე დაფუძნებული თეორია, ჯერჯერობით მაინც, სანამ კვლევები გაგრძელდება და გაღრმავდება, საინტერესო ჰიპოთეზად უფრო უნდა ჩავთვალოთ, ვიდრე უდავო ფაქტად.

რაც არი, ეგ არი. გავიარეთ ეს ექსპერიმენტი. შენი აზრი მაინტერესებს: შეუყნოსველად რატო ტოვებს ფრინველს "მაგარი" და მაღალყნოსვიანი ძაღლი, თუ კი ცხვირში ჰაერის ნაკადი განუწყვეტლივ შეედინება?
მარტო შენი არა, სხვებისაც..

[barambo]

შადი შამოდი
რაც არი, ეგ არი. გავიარეთ ეს ექსპერიმენტი. შენი აზრი მაინტერესებს: შეუყნოსველად რატო ტოვებს ფრინველს "მაგარი" და მაღალყნოსვიანი ძაღლი, თუ კი ცხვირში ჰაერის ნაკადი განუწყვეტლივ შეედინება?
მარტო შენი არა, სხვებისაც..

თავს უფლებას მივცემ კორიფეების დავაში ჩავერტო და ჩემი მოკრძალებული აზრი გამოვთქვა!
თუ გავიზიარებთ იმ აზრს,რომ ძაღლი ცხვირს ძირითადათ ყნოსვისთვის იყენებს,მუდმივად"ჩართული"აქვს და ის სუნთქვაში არ ან უმნიშვნელოდ მონაწილეობს,უნდა ვივარაუდოდ რომ
ფრინველის გამოტოვება არის ტვინის დაცვითი რეაქციის შედეგი!
შევეცდები ავხსნა: მოგეხსენებათ რონ ყოველივე ნაბული არის ძაღლის ორგანიზმის რეაქცია გამაღიზიანებელზე,რომელიც ზოგჯერ ისეთი მძაფრია რომ კატალეფსიურ შეტევებსაც კი იწვევს.
წამდაუწუმ ყველა ფრინველიზე რეაგირება და ნაბულის გაკეთება ორგანიზმის და პირველ რიგში ტვინის გადაძაბვას გამოიწვეს,რაც არ არის გამორიცხული ლეტალური შედეგითაც კი დასრულდეს.
ამიტომ ტვინი პერიოდულად ქმნის დამცავ ფარს,უბრალოდ აღარ აღიქვამს გამაღიზიანებელს და აღარ აძლევს ორგანიზმს შესაბამის ბრძანებას.
ამ მომენტში ძაღლი ტოვებს ფრინველს.

მაქვს მეორე ვერსიაც!
ფრინველი გრძნობს ძაღლის მოახლოვებას და იმდენად ინაბება,რომ პრაქტიკულად არ გამოცემს არანაირ სუნს,ხოლო ძაღლის გაცდენის შემდეგ ფეხიდან გვიფრინდება.

აქედან გამომდინარე,გადაჭარბებულად მკაცრად მიმაჩნია მოთხოვნა ძარლის პირველივე გამოტოვებულ ფრინველზე მოხსნის.
უფრო სამართლიანია ქულების დაკლება.

თუ შადიმანის ვერსიას გავიზიარებთ რომ ძაღლი ცხვირითაც ისევე სუნთქავს,როგორც პირით,ახსნა მარტივია-ამოსუნთქვისას გამოტოვებს!!!!!!!!

[Bone]

GIGO
მადლობა პატივცემულო ნაშრომისთვის

[barambo]

GIGO
ძალიან მომწონს ყნოსვის ეგ ვერსია. სიმართლე გითხრა საწინააღმდეგო მოსაზრება მქონდა.
შენ რასაც ამბობ,მართალია ერთ ძაღლზე,მაგრამ მაინც ექსპერიმენტალურად არის დასაბუთებული.
კარგი იქნება თუ სხვა ნაშრომებსაც მოიძიებ,არ არსებობს რომ მაგ მიმართულებით კვლევები არ გაგრძელებულიყო.

[abu]

რა ხდება ამ თემაში? რატოა ასეთი სიჩუმე ):?
ბოლო ბოლო სუნთქავს ცხვირით ძენისას თუ არა,ვერ გევიგეე ?):

[kajuberi]

abu

რა ხდება ამ თემაში? რატოა ასეთი სიჩუმე newsmile041.gif):?
ბოლო ბოლო სუნთქავს ცხვირით ძენისას თუ არა,ვერ გევიგეე newsmile045.gif?):

მეც თვალ ყურს ვადევნებ ამ თემას და ვერც მე გავიგე ვერაფერი



დასკვნა:თუ ძაღლს პოლიპები აქვს სუნთქავს პირით.თუ ამოჭრილი აქვს მაშინ ცხვირით

[ჭალიმგელა]

abu
თუ გაქვს რაიმე ახალი თქვი შე კაცო

GIGO
მართლა ძალიან საინტერესო კვლევისთვის მიგიგნია. 100 წელი ალბათ მაგ მომენტს ყურადღებას არ მივაქცევდი.

ეხლა რას დავაკვირდი ჩემს ძაღლზე: ცხვირის მოძრაობის (ყნოსვით გამოწვეული მოძრაობა მაქვს მხედველობაში) არ ემთხვეოდა ჩასუნთქვა ამოსუნთქვის რიტმს. ანუ ერთ ჩასუნთქვა ამოსუნთქვაზე სამი ოთხი ცხვირის მოძრაობა მოყვებოდა. აქედან გამომდინარე ეჭვი გამიჩნდა სუნთქვასთან დამოუკიდებლად ხომ არ მიდის ცხვირის მუშაობა, თუ რაიმე ახლის პოვნის სურვილით მოჩვენებები დამეწყო ნეტა?

[abu]

ჭალიმგელა
abu
თუ გაქვს რაიმე ახალი თქვი შე კაცო

ეხლა რას დავაკვირდი ჩემს ძაღლზე: ცხვირის მოძრაობის (ყნოსვით გამოწვეული მოძრაობა მაქვს მხედველობაში) არ ემთხვეოდა ჩასუნთქვა ამოსუნთქვის რიტმს. ანუ ერთ ჩასუნთქვა ამოსუნთქვაზე სამი ოთხი ცხვირის მოძრაობა მოყვებოდა. აქედან გამომდინარე ეჭვი გამიჩნდა სუნთქვასთან დამოუკიდებლად ხომ არ მიდის ცხვირის მუშაობა, თუ რაიმე ახლის პოვნის სურვილით მოჩვენებები დამეწყო ნეტა?
ახალი და საინტერესო აგერ შენ გქონია და,ამას გვიმალავდი?

ეგეთი რაღაც მეც ხშირად შემინიშნავს!
სუნის აღებისას ცხვირი აბსოლუტურად სხვა რეჟიმში მუშაობს,მაგრამ იმასაც დავაკვირდი რომ პირი ძირითადათ დაკეტილ;ი აქვს.
შესაძლებელია რომ სუნთქვას აჩერებდეს ამ მომენტში?

[შადი შამოდი]

თუ შადიმანის ვერსიას გავიზიარებთ რომ ძაღლი ცხვირითაც ისევე სუნთქავს,როგორც პირით,ახსნა მარტივია-ამოსუნთქვისას გამოტოვებს!!!!!!!!

თენგო, ეგ ყველას ვერსიაა! სიტყვა "ძებნისას" გამოგრჩა.
მაგ ექსპერიმენტს, ერთ ძაღლზე რომ ჩატარდა, ამ იაღლიშზე მეტად, სხვა რამეს ვუწუნებ. მთავარი ისაა, რომ ამათაც შენსავით ძებნის ცნება აქვთ გამორჩენილი. ექსპერიმენტალურად თუ დამტკიცდა (რაც ჯერ კიდევ საკითხავია), მხოლოდ ერთი რამ დამტკიცდა: ძაღლს შეუძლია სწრაფი თავაწეული სირბილისას (თავდაწეული სწრაფად ვერ ირბენს) ცხვირი დაასვენოს, ცხვირით რაღაცა შუალედებში არ ისუნთქოს. ეგ არის და ეგ. ამ დროს ეძებს თუ არ ეძებს, მით უფრო, იპოვა რამე თუ არა, ვერ დასტურდება და გაურკვეველია. ერთ საწყალ გნოლზე კია ლაპარაკი, მაგრამ ამ ვითომ "განგაშის რეჟიმით" სუნთქვისას იკრა სუნი, თუ ცხვირით იმ 3-4 ღრმა ჩასუნთქვისას, არავინ იცის. ცხვირით შეყვნოსის აქტიურ ფაზაზე შეიძლება ცრუ ახლომიწევითაც გადავიდა და გნოლი ვერც ნახა საბოლოოდ. "ნახვა? არნახვა? - საკითხავი ეს ხომ არ არის.. "
ჩემი ვერსიაა, ვარაუდია (მეტზე არა მაქვს პრეტენზია)- ეს სწორედ ის შემთხვევაა, ბევრჯერ რომ გვინახავს და რასაც გლეხურად "ცხვირი გამორთული აქვს და რას იპოვის?" ვეძახით.

[@bazierashvili@]

[barambo]

შადი შამოდი
შადიმან,სწორედ მაგ ცხვირის გამორთვის მიზეზი მაინტერესებს.
მე ვთვლი რომ ეგ სხვა უამრავ კომპონენტთან ერთად, მონადირული ჟინის ნაკლებობის ბრალია.
კიდევ ერთი საკითხი მაინტერესებს.
თუ ძაღლი ძებნისას): (არ გამომრჩა) ცხვირით ამოსუნთქვისას ვერ უნდა იყნოსოს,მაშინ გამოტოვებული ფრინველის გამო ქულა არ უნდა დავაკლოთ!
ამის თქმის უფლებას მაძლევს უდანაშაულობის პრეზუმფციის პრინციპი);,!
ჩვენ ის კი არ უნდა ვივარაუდოდ რომ ძაღლმა გამოტოვებული ფრინველი ვერ იყნოსა,არამედ უნდა ჩაითვალოს რომ მან ფრინველთან ჩავლისას ამოისუნთქა და არც უნდა ეყნოსა იგი!

[დავით ორდენიძე]

ბოდიში ჩაგეჭრებით.რას ნიშნავს ძაღლს ყნოსვა არ ააქვს.ბევრჯერ გამიგია რო ძაღლი ვერ ეძებს ყნოსვა არ ააქვსო. მე უფრო მგონია,რომ ეგ ესე უნდა ვთქვათ ძაღლს მონადირული ჟინი არ ააქვს და მაგიტომ ვერ ეძებს ან არ ეძებს.

[შადი შამოდი]

თენგო, სულ იმას ვამბობ რომ ეს ძალიან დიდი თემაა, რომელიც 5 % ითაც კი არაა შესწავლილი. ნათელია, რომ საქმე ერთმნიშვნელოვნად არ არის ასე მარტივად, - შესუნთქვისას ყველა ყველაფერს ყნოსავს, ამოსუნთქვისას ვერცერთი ვერაფერს. პრაქტიკა და გამოცდილება გვეუბნება, რომ აქ კარგად გამოხატული მეტ-ნაკლებობაა. ზოგი ძაღლი ახერხებს ოპტიმალურად შეუთავსოს ერთმანეთს ძებნის სისწრაფე, ცხვირით შესუნთქვა-ამოსუნთქვის რიტმი, ყნოსვის სიძლიერის ბუნებრივი მონაცემი, სხვა რამეები(რა? ზუსტად არ ვიცით) ისე, რომ რაც შეიძლება ნაკლები სივრცე დარჩეს ყნოსვის არეალს მიღმა. ზოგი ამას ვერ ახერხებს, მიუხედავად იმისა, ქარივით დაჰქრის თუ პანდასავით დაზოზინობს.
თუმცა, დარწმუნებული ვარ, რაც მეტია ძებნის სისწრაფე, მით უფრო ურთულდება ძაღლს ამოცანა, მით უფრო მეტი უნარ-თვისებები და ნიჭი ჭირდება. სამაგიეროდ, სუპერლიგას ეპოტინება.
ფრინველის გამოტოვება დანაშაული არ არის, როგორც მწყერისთვის თოფის აცილება. მაგრამ მაგარი მონადირე - ძაღლი პოულობს და კაცი მიზანში არტყამს. ამაში ვაჯიბრებთ ხოლმე ერთმანეთს.
ჰო, რა თქმა უნდა, მართალი ხარ, მონადირული ჟინი გადამწყვეტია. ანუ პროგრამა, რომლითაცაა დაინსტალირებული მეძებრის ტვინი, რა ფუნქციონალური დატვირთვის მატარებელია. საინტერესო იქნებოდა, ამ მხრივ, მეძებრის, მდევრის და მწევრის შესწავლა იმავე მეთოდოლოგიით.

[barambo]

შადი შამოდი
ჰო, რა თქმა უნდა, მართალი ხარ, მონადირული ჟინი გადამწყვეტია. ანუ პროგრამა, რომლითაცაა დაინსტალირებული მეძებრის ტნივი
ანუ "ნიჭი ბიძიკო,ნიჭი"-ო

ტვინის მიერ ზედმეტი გადაძაბვის თავიდან აცილების მიზნით ფრინველის სუნზე არ რეაგირების ვერსიაზე რას იტყვი?
აქვს არსებობის და განხილვის უფლება თუ აბსურდია?

[შადი შამოდი]

თენგო, ძალიან საინტერესო ვარაუდია, განხილვადაც ღირს და ექსპერიმენტებადაც, შესაძლებლობა რომ იყოს.
მაგრამ ჯერჯერობით ჩვენი ექსპერიმენტი სამონადირეო პრაქტიკაა. უტყუარი ერთი ფაქტია: რაც უფრო იღლება, (ტვინიც ეღლება) უფრო მეტს ტოვებს.