იხვი, იხვის აღწერილობა და მასზე ნადირობის წესები პარამეტრები

[ვიტო]

დადგა ზამთარი და მოვიდა ყველასათვის საყვარელი სანადირო ობიექტის დროც. ამ თემაში მინდა ვილაპარაკოთ
საქართველოში პოპულარულ იხვზე ნადირობის მეთოდებზე, საგაზაფხულო ნადირობაზე რა თქმა უნდა არ შევჩერდებით...

დახასიათება (თემა ასაკინძია, ვინ ითავებთ?)

მის საბუდარ ადგილებში (რუსეთში) სიცივეების დადგომასთან ერთად იხვი იწყებს მიგრირებას თბილი ქვეყნებისკენ და ერთ
ერთი საჰაერო ზოლი გადის საქართველოზე, მთავარი არტერია არის შავიზღვისპირეთი, კერძოდ კი კოლხეთის დაბლობი
და ჯავახეთის ზეგანი, სადაც იგი ჩერდება ძალების მოსაკრებლად და დასასვენებლად.

ფიტულებით ნადირობა - მთელ მსოფლიოში არის ყველაზე პოპულარული მეთოდიკა, იძლევა საშუალებას, რომ
მოპოვებული იქნას მაქსიმალური რაოდენობის ნადავლი..... რატომღაც საქართველოში ჯერ არ არის მყარად ფეხმოკიდებული,
იმედია ჩვენ ვიქნებით ფლაგმანები. ბოლო ხანებში საკმაო ინტენსიურობით ვცდილობდი გავცნობოდი ამ მეთოდს
და დავადგინე შემდეგი სიბრძნეები.............

ერთ ერთი მთავარი პირობა არის ადგილის კარგად ცოდნა, ანუ მონადირემ უნდა იცოდეს, რომ იხვი არის კონკრეტულ ტერიტორიაზე,
მოძრაობს და აკეთებს გადაფრენებს, ცივი და ქარიანი ამინდების პირობებში ირჩევა თბილი წყლები ან მყუდრე ადგილები დინების ნაკლები
ინტენსივობით.

ფიტულების რაოდენობას დიდი მნიშვნელობა აქვს, მათი სიმცირის შემთხვევაში დიდი გუნდების მოზიდვის
ილუზია არ უნდა შეიქმნათ, ხშირ შემთხვევაში 2-3 იხვისგან შემდგარი ჯგუფები აქცევენ ყურადღებას. ძალიან ბევრის განლაგების შემთხვევაში
იზრდება სასროლი მანძილის სიგრძე, რაც ცუდად მოქმედებს შედეგიან გასროლაზე და თავისთავად აღებული იხვების რაოდენობაზე.
სასურველი რაოდენობა ე.წ. ოქროს შუალედი არის 15-30 ერთეული. შეიძლება ბევრის განლაგებაც, მაგრამ ამის პირობა
თითონ წყალსაცავზე უნდა იყოს სადაც მონადირეები თავისუფლად განლაგდებიან და ჩასაფრდებიან....





ძალიან მნიშვნელოვანია რომ არ აურიოთ ერთმანეთში სხვადასხვა სახეობის ფიტულები, თუ არსებობს ამის საშუალება ისინი უნდა განთავსდნენ
დამოუკიდებელ ჯგუფებად.


გაგრძელება მეზარება, მერე იყოს

[feroni]

მოგესალმებით !
ამ თემაში წარმოვადგინოთ იხვზე ნადირობის მეთოდები და თავისებურებები
ალბათ უპრიანი იქნება სანამ უშუალოდ ნადირობაზე გადავიდოდეთ, ცოტაოდენი რამ გავარკვიოთ ჩვენს სანადირო ობიექტზე.
იხვები, ბატისნაირთა რიგის ფრინველთა რამდენიმე გვარი. გაერთიანებული არიან იხვისებრთა ოჯახში. ფართოდ არიან გავრცელებული ყველა კონტინენტზე, გარდა ანტარქტიდისა. იხვები იყოფა 3 ჯგუფად: ნამდვილი იხვები, ყვინთიები და ბატისიანები. საშუალო და დიდი ზომის ფრინველებია. კარგად ცურავენ და ფრენენ. აქვთ სარეწაო მნიშვნელობა. ნამდვილ იხვებს გემრიელი ხორცი აქვთ. წონა მერყეობს 250-იდან 2000 გრამამდე. ყვინთიებისა და ბატისინების ხორცი უფრო დაბალი ღირსებისაა.
იხვები გადამფრენი ფრინველებია. საქართველოში 8 გვარის 12 სახეობაა, რომელთა უმრავლესობა აქ მიმოფრენისა და ზამთრის პერიოდებში გვხვდება. ზოგი ბუდობს კიდეც ზოგიერთი შიდა წყალსატევების ნაპირებზე. საქართველოში (ჯავახეთში) მობუდარი იხვებიდან აღსანიშნავია: წითელი იხვი (Casarca frruginea), თეთრშუბლა იხვი (Anas penelope), გარეული იხვი (Anas platyrtynchos), წითელნისკარტა ყურყუმელა (Netta rufinae), ქოჩორა ყურყუმელა (Nyroca fuligata) და სხვა.
ამ იხვთაგან ნადირობის თვალსაზრისით უპირატესობა ენიჭება გარეული იხვს (Anas platyrtynchos).



რადგან წონის და ხორცის ხარისხის თვალსაზრისით ის საუკეთესო სანადირო ობიექტია. როგორც ზევით ავღნიშნე იხვები გადამფრენი ფრინველებია და საქართველოში მათი გამოჩენა ემთხვევა მწყერის სეზონის დამთავრებას(ოქტომბრის შუა რიცხვები). იხვის გადაფრენა პირდაპირ კავშირშია მეტეოროლოგიურ პირობებთან და გლობალური დათბობის პირობებიდან გამომდინარე წლიდან წლამდე იხვების გადმოფრენა სულ უფრო გვიან ხდება ხოლმე ადრინდელ წლებთან შედარებით, საქართველოში გადმოფრენის ძირითადი მარშრუტი გადის დასავლეთ საქართველოზე კერძოდ კოლხეთის დაბლობზე, იხვების მასობრივი თავშეყრის ადგილად თამამად შეიძლება ჩაითვალოს პალიასტომის ტბა და მის გარშემო მრავალ კილომეტრზე გადაჭიმული ჭაობიანი დაბლობები.
იხვიზე ნადირობა გადაფრენებისას
შემოდგომის დასვენების შემდეგ იხვი იცვლის ბუმბულს ეგრეთწოდებულ შეწყვილების შეფერილობაზე. გაზაფხულზე გამოჩეკილი იხვებიც ამ დროისთვის უკვე კარგად დაფრინავენ, ასე რომ იწყება ყოველდღიური გადაფრენები დასვენების ადგილებიდან საკვებ ადგილებამდე და უკან. როგორც წესი გადაფრენა იწყება დაბნელებისას დიდი წყალსატევებიდან მდინარეების ან მინდვრების მიმართულებით და დილით გარიჟრაჟზე, იქედან უკან. აღსანიშნავია ასევე, რომ იხვები დილითაც და საღამოთიც დაფრინავენ ერთი და იგივე მარშრუტით, გამომდინარე აქედან უშუალო ნადირობამდე საჭიროა მათი მარშრუტის შესწავლა და კარგი ადგილის შერჩევა ჩასაფრების მიზნით. ასეთ ადგილებში სასარგებლოა წინასწარ მოეწყოს ნაგებობა კამუფლირებული მასალების გამოყენებით, ასევე კარგი იქნება თუ კამუფლირებულ მატერიას მივამაგრებთ ადგილობრივ მცენარეებს (მაგ. გამხმარ ბალახს, ტოტებს ან თუნდაც კამიშს).



თუ ასეთი ნაგებობის აგების საშუალებას არ იზლევა ბუნებრივი პირობები, ასეთ შემთხვევაში მონახეთ რაიმე ბუნებრივი საფარი ან ჩაიცვით კამუფლირებული ტანსაცმელი და შეეცადედ რაც შეიძლება გაუნძრევლად ჩაჯდეთ გასროლის მომენტამდე.
ასეთი ტიპის ნადირობისას ძალიან ეფექტურია დამხმარე საშუალებების გამოყენება, იგულისხმება იხვის საყვირი და ჩვენი საუკეთესო ოთხფეხა მეგობარი, იხვის საყვირი ძალიან ეფექტური საშუალებაა იხვის მოსაზიდად დღის ნებისმიერ მონაკვეთში რომ არაფერი ვთქვათ გადაფრენაზე. იგივე შეიძლება ითქვას ძაღლზეც, ჩვენი პატარა მეგობარი განსაკუთრებით ეფექტურია საღმოს გადმოფრენის დროს რადგან ჩვენ არ ვკარგავთ არც ერთ წამს ნანადირევის შეგროვებაზე, ასევე არ იკარგება დაჭრილი ფრინველი, და თუ მაინც გადაწყვეტთ ძაღლის გარეშე საღამოს გადაფრენაზე ნადირობას, ფრინველის ჩამოგდების შემთხვევაში პირველ რიგში საჭიროა მისი მონახვა რადგან ამ ოპერაციის გადადების შემთხვევაში 10 დან 9 შემთხვევაში თქვენი ნანადირევი დაიკარგება, მიუხედავად არაჩვეულებრივი ორიენტაციისა.
ერთი ორი სიტყვით ჩვენი ოთხფეხა მეგობრების შესახებ
საერთოდ ცნობილი ფაქტია და პირადად მეც ასე ვფიქრობ რომ იხვზე სანადიროდ საჭიროა ძაღლის კონკრეტული ჯიშების ყოლა:
1. დრათხაარი
2. კურცხაარი
3. სპანიელი
4. ლაბრადორი
5. ლაიკა (ეს უკანასკნელი საქართველოში ნადირობის მიზნით ნაკლებად გამოიყენება და რაოდენობითაც ძალიან შეზღუდულია)
ზემოთ მოყვანილი ძაღლებიდან მე პირადად უპირატესობას ვანიჭებ სპანიელს და დრათხაარს, მათი სიცივის ამტანობისა და წყლის სიყვარულის გამო და არა ყნოსვის თვისებებიდან გამომდინარე, თუმცა ზემოთ ჩამოთვლილი ჯიშებიდან ყველაზე კარგი ყნოსვა და ალღო მაინც სპანიელს გააჩნია. დრათხარი გამოირჩევა როგორც ყნოსვით ასევე სიძლიერით, რაც შეეხება ლაბრადორს ამ ჯიშის ძაღლები ცნობილები არიან ნანადირევის მოტანის არაჩვეულებრი უნარით, ლაბრადორებს ასევე უძახიან რეტრივერებს რაც თარგმანში დაკარგულის პოვნას,მოტანას, მოპოვებას ნიშნავს. კურცხაარიც ძალიან ძლიერი ძაღლია რომელსაც გააჩნია არაჩვეულებრივი ყნოსვა.
საღამოს/დილის გადაფრენაზე ნადირობისათვის ზემოთ ჩამოთვლილი ოთხფეხა მეგობრებიდან მე პირადად ლაბრადორს მივანიჭებდი უპირატესობას.

იხვზე სროლის თავისებურებები
ამ თემაზე ცალკე სტატიის დაწერა შეიძლება ამიტომაც აქ არ მოვყვები სროლის ყველა ტექნიკის ჩამოთვლას უბრალოდ დავაფიქსირებ ძირითად მომენტს, თუკი ვინმეს უნახავს იხვის გადაფრენა მიხვდება, რომ ეს ფრინველი განსაკუთრებით სწრაფად დაფრინავს და ერთ ერთი ყველაზე რთულად მოსაპოვებელია ფრინველებს შორის თუ არ ჩავთლით ჩიბუხას, იხვის გადაფრენისას ჩვენ გვესმის სპეციფიური ხმა რომელიც სტვენას მოგვაგონებს, ამიტომაც მასზე ხშირად ამბობენ რეაქტიულივით ჩაიფრინაო. მოკლედ მონადირეებს ახალბედასაც და გამოცდილსაც შემიძლია მივცე ერთად ერთი რჩევა, სანამ წახვალთ იხვზე სანადიროდ აუცილებლად გამოსცადეთ ვაზნა. გადავიდეთ უშუალოდ სროლის მომენტზე უმრავლესობას მოკლული ყავს მწყერიც, ქათამიც და ა.შ. საერთოდ ნებისმიერ ფრინველზე ნადირობისას ოქროს წესია რომ სროლის დროს ფრინველს ცოტათი წინ უნდა დაუჭირო ანუ უნდა გამოვთვალოთ ფრინველისა და საფანტის შეხვედრის მომენტი, ხვდებით ალბათ, რომ რაც უფრო სწრაფია ფრინველი მით უფრო იზრდება „წინ დაჭერის“ მანძილიც. მაგალითისათვის შემიძლია მოგიყვანოთ შემთხვევა, როდესაც გადმოფრენის დროს იხვზე 2 მეტრით წინ დაჭერა მომიწია რო ამეყვანა, რათქმაუნდა ასეთ დროს ფასდება არამხოლოდ ფრინველის სისწრაფე არამედ ფრინველსა და თქვენს შორის მანძილიც. კიდევ ერთი რჩევა ახალბედა მონადირეებს ან მათ ვინ ახალი თოფი შეიძინა, ისროლეთ რაც შეიძლება მეტი, შეიგრძენით საკუთარი თოფის შესაძლებლობები!!! (ამისათვის არსებობს სასტენდო კლუბი სადაც შეგიძლიათ სეზონის დაწყებამდე ვარჯიში).


ეხლა იძულებული ვარ დაგემშვიდობოთ! ცოტა არ იყოს დავიღალე ამდენი წერით, თანაც ამასობაში 5:50 წუთი შესრულდა, შემდეგში შვეცდები სტატიები დავწერო იხვზე ფიტულებით, ძაღლით და ნავით ნადირობის შესახებ, ასვე იხვის საყვირზე და მისი გამოყენების ტექნიკაზეც. რათქმაუნდა თუ საინტერესო იქნება ფორუმელებისთვის.