ცხოველების დახასიათება პარამეტრები

[ლევანა90]

კეთილშობილი ირემი (Cervus elaphus), წყვილჩლიქოსანი ცხოველი ირმისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 240 სმ აღწევს, წონა 300 კგ. რქიანი მხოლოდ ხარია. აქვს გრძელი და წვრილი ფეხები, მოკლე კუდი, დიდი და ოვალური ყურები. ნუკრები ხალებიანი არიან, მოზრდილებს კი ხალები ნაკლებად ემჩნევათ. გავრცელებულია ევროპაში (გარდა ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილისა), მცირე, შუა, ცენტრალური და აღმოსავლე აზიაში, ჩრდილოეთ ამერიკის ზომიერ სარტყელში. იკვებება მცენარეულობით. აქტიურია როგორც დღისით, ისე ღამით. დიდ ნაბიჯებს ადგამს, დამფრთხალი კეთილშობილი ირმის ნახტომის სიგრძე 5-6 მ აღწევს, კარგად ცურავს. განვითარებული აქვს ყნოსვა და სმენა. ჯოგური, პოლიგამიური ცხოველია. მყვირალობა 1 თვეს და მეტხანს გრძელდება. მასობრივი მყვირალობა სექტემბრის დასასრულს შეიმჩნევა. ხარები ამ პერიოდში ჩხუბობენ, ზოგჯერ ერთმანეთს რქებს ამტვრევენ და ჭრილობასაც აყენებენ. მაკეობა 8,5 თვე გრძელდება, შობს 1, იშვიათად 2 ნუკრს. სქესობრივად მე-3 წელს მწიფდება. ცოცხლობს 20 წლამდე (ტყვეობაში 25-30 წელს). კეთილშობილი ირემი რქებს ყოველწლიურად იცვლის (უმთავრესად მარტ-აპრილში). ახალი რქების ზრდა ივნის-ივლისში მთავრდება. რქების ტოტების რიცხვი 20-მდე აღწევს. კეთილშობილი ირმის რამდენიმე ქვესახეობა არსებობს, რომელთაგან საქართველოში გვხვდება 1. ჩვენში კეთილშობილი ირემი უმთავრესად ნაკრძალებში (ბორჯომის, ლაგოდეხის) ჰყავთ. ირემზე ნადირობა მე-20 საუკუნის დასაწყისში აიკრძალა, ჯერ განსაზღვრული, შემდეგ კი განუსაზღვრელი ვადით. შეტანილ იყო საქართველოს სსრ. წითელ წიგნში (1982წ) და კვლავ რჩება საქართველოს ამჟამად მოქმედ ”წითელ ნუსხაში” (დამტკიცებული 2006 წლის 2 მაისს, საქართველოს პრეზიდენტის #303 ბრძანებულებით ”საქართველოს წითელი ნუსხის შესახებ”).



ნუტრია (Myocastor coypus), ძუძუმწოვარი ცხოველი მღრღნელების რიგისა. მისი მასა 12 კფ-ს აღწევს. აქვს მომრგვალო, გრძელვიბრისებიანი ცხვირი. უკანა კიდურების თითები აპკითაა შეერთებული. გავრცელებულია სამხრეთ ამერიკის ზომიერ და სუბტროპიკულ სარტყელში. საქართველოში შემოყვანილია 1932 წელს და ამჟამად გვხვდება აფხაზეთიდან ქობულეთამდე, აღმოსავლეთით კი ზესტაფონის რაიონამდე აღწევს. ბინადრობს მდინარეებისა და ტბების დაჭაობებულ სანაპიროებზე, მურყნიან-ლაქაშიან ჭაობებში. კარგად ცურავს და ყვინთავს. იკვებება როგორც მცენარეული, ისე ცხოველური საკვებით. შობს 4-6, იშვიათად 1-12 ნაშიერს. აქვს ძვირფასი ბეწვი, იყენებენ ხორცსაც (გემოთი კურდღლისას წააგავს)

კურდღლისებრნი (Leporidae), ძუძუმწოვრების ოჯახი კუდღლისნაირების რიგისა. სხეულის სიგრძეა 30-60 ამ, აქვთ ბოლოწაწვეტებული, გრძელი ყურები, მოკლე კუდი. სახეობათა უმრავლესობას უკანა კიდურები წინაზე გრძელი აქვს. ფეხისგულები ხშირი ჯაგრითაა დაფარული. გავრცელებული არიან მთელ დედამიწაზე, გარდა მადაგასკარისა, სამხრეთ ამერიკის სამხრეთ ოლქებისა და ანტარქტიდისა. ბინადრობენ მრავალფეროვან გარემოში. აქტიური არიან მთელი წელი. იკვებებიან ბალახით, ხის ქერქით, კვირტებით, ტოტებით. წელიწადში 4-ჯერ შობენ 2-8 (15-მდე) ნაშიერს, რომელთა უმეტესობას სხეული ბალნით აქვს დაფარული და სიატულიც შეუძლია. ოჯახში 8 გვარია. ყოფილ სსრკ-ში ბინადრობს 5 სახეობის კურდღლისებრნი: ბოცვერი (Oryctolagus cuniculus), მანჯურიული კურდღელი (Caprolagus brachyurus), თეთრი კურდღელი (Leporidae timidus), რუხი კურდღელი (Leporidae europaecus), კურდღელი-ტოლაი (Leporidae tolai). საქართველოში გვხვდება მხოლოდ 1 სახეობა (რუხი კურდღელი). აკლიმატიზებული არიან ავსტრალიასა და მრავალ კუნძულზე. კურდღლისებრთა მრავალი წარმომადგენელი სარეწაო ან სპორტული ნადირობის ობიექტია. ზოგი ზიანს აყენებს საძოვარს, ხეხილის ბაღს, ტყის ნარგავს, ავრცელებს ინფექციურ დაავადებათა გადამტანებს

[ზახარა]

ენოტისებრი ძაღლი - Nyctereutes procyonoides

ეკუთვნის ძაღლების ოჯახს.
აღწერილობა:საშუალო სიდიდის მხეცია.სხეულის სიგრძე 65-80 სმ,კუდისა 15-25სმ,თავი შედარებიტ პატარაა,დინგი წამახვილებულია,ყურები პატარა,სხეულის წონა 4-10კგ,ბეწვი გრძელი და ხშირი,საკმაოდ უხეში.ბეწვის შეფერილობა ჭუჭყისფერი რუხი,ზურგზე მუქი გასწვრივი ზოლია.მკერდი და ფეხები შავი,მუცელი მოყვითალო რუხი,თვალებსა და ყბებს შუა შავი ხალები.
გავრცელება: შორეული აღმოსავლეთი, მანჯურია, ჩინეთი, კორეა, იაპონია. აკლიმატიზებულია ყოფილ საბჭოთა კავშირის მრავალ ადგილას. საქართველოში აკლიმატიზაციის მიზნით გაშვებული იყო თელავისა და თიანეთის რაიონებში, სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთში.
ცხოვრების ნირი:ბინადრობს ხშირ ქვეტყიან,შერეულ ტყეებში.მეტწილად მდინარეებისა და ტბების ნაპირებზე,გვხვდება ბაღებსა და ვენახებში.ბუნაგს იკეტებს სოროში,რომელსაც თვითონ თხრის,მაგრამ ხშირად ბინავდება მელას,მაჩვის მიერ მიტოვებულ სოროებში.იკვებება:წვრილი ძუძუმწოვრებით,ფრინველებით,თე
ვზებით,ლოკოკინებით,ამფიბიები
,
მწერები,ჭამს ხილსა და ბოსტნეულს.აქტიურია ღამით.საქრთველოს პირობებში ზამთრის ძილქუშს იშვიათად ეძლევა.მძუნაობა ხდება ზამთრის ბოლოს,მაკეობა გრძელდება 60-65 დღეს.თითო ჯერზე იბადება 5-7 იშვიათად 15-მდე თვალებ აუხილელი ლეკვი,რომლებსაც თვალები ეხილებათ 9-10 დღის შემდეგ.ერთი თვის შემდეგ ისინი იკვებებიან შერეული საკვებით.გამრავლებლის უნარს იძენენ 10-11 თვის ასაკში.ლეკვების აღზრდაში მამრი აქტიურ მონაწილეობას იღებს.
სამეურნეო მნიშვნელობა:საკმაოდ ძვირფასი ბეწვის მომცემი ცხოველია,მაგრამ დიდ ზარალს აყენებს სანადირო- სარეწაო და შინაურ ფრინველებს.

გაურკვეველი მიზეზების გამო ნადირობა აკრძალულია