მღრღნელები, დახასიათება პარამეტრები

[ზახარა]

მთიური ბრუცა – Spalax Leucodon



ეკუთვნის ბრუცების ოჯახს
აღწერილობა : უფრო პატარაა , ვიდრე გიგანტური და ჩვეულებრივი ბრუცები. სხეულის სიგრძე აღწევს 230 მმ –ს , ტერფისა 28 მმ , ზურგის მხარე შეფერილია მოვერცხლისფრო მუქად.
გავრცელება : შუა ევროპის სამხრეთი , მოლდავეთი და მასთან მიმდებარე უკრაინის ნაწილი , მცირე აზია , ამიერკავკასია , საქართველოში ახალქალაქის , ასპინძისა და წალკის რაიონები.
ცხოვრების ნირი : მთის ველების ტიპიური , სახლდება ჩვეულებრივ მთების ფერდობებზე. ხშირად გვხვდება თავთავიანი კულტურების , ჭარხლისა და კარტოფილის ნათესებში. იკვებება ფესვებით , ფესურებით , ბოლქვებით , ტუბერებით, ჭამს მცენარის მიწისზედა ნაწილებსაც. მრავლდება წელიადში ერთჯერ , მარტიდან – ივნისამდე , შობს 2 –4 ნაშიერს.
სამეურნეო მნიშვნელობა: სოროების თხრისას აზიანებს მცენარეთა მიწის ქვეშა ნაწილებს , ხოლო ამ დროს მიწის ზედაპირზე წარმოქმნილი მიწის გროვები ხელს უშლიან თივის აღებასა და სხვა სამუშაოთა შესრულებას. აგროვებს საკვების დიდ მარაგს; მაგალითად , მიწისქვეშა საკუჭნაოში გვხვდება 10– 15 კგ მომარაგებული კარტოფილი და ჭარხალი. ეს იმის მაჩვენებელია , რომ ბრუცა მნიშვნელოვან ზარალს აყენებს სოფლის მეურნეობას . ბეწვის მდარე ხარისხის გამო სარეწაო მნიშვნელობა არა აქვს.



კავკასიური თაგვანა – Sicista caucasica


ეკუთვნის თაგვანასებრთა ოჯახს.

აღწერილობა: ძალიან მცირე ზომის მღრღნელია, სხეულის სიგრძე აღწევს 70 მმ–ს,
კუდი სხეულზე გრძელია , მისი სიგრძე აღწევს 115 მმ–ს. ყურის სიგრძე 12 მმ , ტერფისა 18 მმ – მდე . კავკასიური თაგვანა მკვეთრად განსხვავდება ამავე გვარში შემავალი დანარჩენი სახეობებისაგან იმით , რომ ძურგის შეფერილობა ერთგვაროვანია ჩალისფერ–მურადან ყავისფერ–ჟანგისფერამდე , ამასთან ზურგზე მუქი ზოლი არა აქვს.
გავრცელება: კავკასია. საქართველოში გვხვდება დიდი კავკასიონის დასავლეთ ნაწილში და მცირე კავკასიონზე. ბინადრობს მთების შუა და ზედა ზოლში , მცირერიცხოვანი სახეობაა.

[ზახარა]

მცირეაზიური მექვიშია - Meriones Blackleri

ეკუთვნის მექვიშიების ოჯახს .
აღწერილობა : სხეულის სიგრძე 175 მმ-მდეა , კუდის 177 მმ , უკანა ფეხის ტერფის 38 მმ, ყურის 24 მმ . ზურგის შეფერილობაში ჭარბობს მოყვითალო-ქარცისფერი . მუცელი თეთრია. Kკუდი ბოლოვდება შავი და ყავისფერი ბეწვებისგან შემდგარი მოკლე ფუნჯით .
გავრცელება : მცირეაზია , სირია , ისრაელი , იორდანია , ირანი , ამიერკავკასიის სამხრეთ – აღმოსავლეთი ნაწილი . საქართველოში გვხვდება სოღანლუღში .
ცხოვრების ნირი: ბინადრობს ნახევრადუდაბნოში და მშრალ ველებზე , მრცვლოვანი კულტურების ნათესებში . იკვებება ველური და სასოფლო სამეურნეო მარცვლოვნებით . სოროები 60 სმ –მდე სიღრმეზეა , მარტივი აგებულებისაა , 1-2გამოსასვლელი ხვრელით . სოროებში იკეთებს ბუდეს და საკვებს იმარაგებს (ველური და კულტურული მცენარეების თესლები და მარცვლები) . მრავლდება წელიწადში 2-ჯერ ; თითო ჯერზე შობს 7-მდე ნაშიერს.
სამეურნეო მნიშვნელობა : ზარალს აყენებს მემინდვრეობას . სოროების თხრის დროს მიწის ამოყრით აუარესებს საძოვრის ხარისხს . ინფექციურ დაავადებათა მტარებელია და გამავრცელებელი .