მღრღნელები, დახასიათება პარამეტრები

[ზახარა]

მთიური ბრუცა – Spalax Leucodon



ეკუთვნის ბრუცების ოჯახს
აღწერილობა : უფრო პატარაა , ვიდრე გიგანტური და ჩვეულებრივი ბრუცები. სხეულის სიგრძე აღწევს 230 მმ –ს , ტერფისა 28 მმ , ზურგის მხარე შეფერილია მოვერცხლისფრო მუქად.
გავრცელება : შუა ევროპის სამხრეთი , მოლდავეთი და მასთან მიმდებარე უკრაინის ნაწილი , მცირე აზია , ამიერკავკასია , საქართველოში ახალქალაქის , ასპინძისა და წალკის რაიონები.
ცხოვრების ნირი : მთის ველების ტიპიური , სახლდება ჩვეულებრივ მთების ფერდობებზე. ხშირად გვხვდება თავთავიანი კულტურების , ჭარხლისა და კარტოფილის ნათესებში. იკვებება ფესვებით , ფესურებით , ბოლქვებით , ტუბერებით, ჭამს მცენარის მიწისზედა ნაწილებსაც. მრავლდება წელიადში ერთჯერ , მარტიდან – ივნისამდე , შობს 2 –4 ნაშიერს.
სამეურნეო მნიშვნელობა: სოროების თხრისას აზიანებს მცენარეთა მიწის ქვეშა ნაწილებს , ხოლო ამ დროს მიწის ზედაპირზე წარმოქმნილი მიწის გროვები ხელს უშლიან თივის აღებასა და სხვა სამუშაოთა შესრულებას. აგროვებს საკვების დიდ მარაგს; მაგალითად , მიწისქვეშა საკუჭნაოში გვხვდება 10– 15 კგ მომარაგებული კარტოფილი და ჭარხალი. ეს იმის მაჩვენებელია , რომ ბრუცა მნიშვნელოვან ზარალს აყენებს სოფლის მეურნეობას . ბეწვის მდარე ხარისხის გამო სარეწაო მნიშვნელობა არა აქვს.



კავკასიური თაგვანა – Sicista caucasica


ეკუთვნის თაგვანასებრთა ოჯახს.

აღწერილობა: ძალიან მცირე ზომის მღრღნელია, სხეულის სიგრძე აღწევს 70 მმ–ს,
კუდი სხეულზე გრძელია , მისი სიგრძე აღწევს 115 მმ–ს. ყურის სიგრძე 12 მმ , ტერფისა 18 მმ – მდე . კავკასიური თაგვანა მკვეთრად განსხვავდება ამავე გვარში შემავალი დანარჩენი სახეობებისაგან იმით , რომ ძურგის შეფერილობა ერთგვაროვანია ჩალისფერ–მურადან ყავისფერ–ჟანგისფერამდე , ამასთან ზურგზე მუქი ზოლი არა აქვს.
გავრცელება: კავკასია. საქართველოში გვხვდება დიდი კავკასიონის დასავლეთ ნაწილში და მცირე კავკასიონზე. ბინადრობს მთების შუა და ზედა ზოლში , მცირერიცხოვანი სახეობაა.

[ზახარა]

რობერტისეული ანუ მცირეაზიური მთიური მემინდვრია - Microtus roberti

მემინდვრიების ოჯახის წარმომადგენელია.
აღწერილობა : სხვა მემინდვრიებისაგან კარგად განსხვავდება სხეული უფრო დიდი ზომით : სხეულის სიგრძე 150 მმ-მდეა , კუდის 115მმ , ყურის 17მმ, უკანა ფეხის ტერფისა 29მმ . ბეწვის შეფერილობა ყავისფერ-მურაა .
გავრცელება : კავკასია და მასთან მიმდებარე აზიის ნაწილი . საქართველოში გვხვდება დიდი კავკასიონის სამხრეთ კალთებზე და მცირე კავკასიონის ჩრდილოეთ კალთებზე.
ცხოვრების ნირი : ბინადრობს ტყის ზონაში შავი ზღვის ნაპირიდან ტყის ზემო საზღვრამდე . ტიპურ ადგილსამყოფელებს შეადგენენ ტყის ტენიანი ნაკვეთები კლდეებითა და ქვაყრილებით . იკვებება ბალახოვანი მცენარეების თესლებითა და მწვანე ნაწილებით . აქტიურია დღე-ღამის განმავლობაში . მრავლდება გაზაფხულის ბოლოდან გვიან შემოდგომამდე . გაკვეთილ მდედრებში ნანახია 7 ჩანასახი. ბიოლოგია ბოლომდე შესწავლილი არ არის .



წყლის მემინდვრია - Arvicola terrestris

მემინდვრიების ოჯახის წარმომადგენელია .
აღწერილობა : დიდი ზომის მღრღნელია . სხეულის სიგრძე 250მმ , კუდის 151მმ , ყურის 12მმ. სხეულის ზედა მხარე სხვადასხვა ელფერის მორუხო-მურა ფერისაა . ბეწვი ხშირია , თივთიკი კარგადაა განვითარებული , სხეული მასიურია.
გავრცელება : ევროპა , აზია , ფართოდაა გავრცელებული კავკასიაში . აღმოსავლეთ საქართველოში გვხვდება თითქმის ყველგან .
ცხოვრების ნირი: ბინადრობს წყალსატევების ნაპირებზე . სოროს გამოსასვლელი ხვრელი ზოგჯერ იმყოფება წყლის ზედაპირის ქვეშ , თუმცა მეტწილად ის იხსნება მიწის ზედაპირზე . ბუდე მოთავსებულია სოროს მშრალ ნაწილში . სოროს სიგრძე და გამოსასვლელი ხვრელების რაოდენობა დამოკიდებულია ადგილმდებარეობის თავისებურებისაგან . იკვებება წყლისა და წყლისპირა მცენარეებით , მოლუსკებით , მწერებით , წვრილი თევზებით , ამფიბიებით . სოროში საკვების მარაგს იკეთებს . მრავლდება წლის თბილი პერიოდის განმავლობაში . წელიწადში ასწრებს 4-ჯერ გამრავლებას . თითო ჯერზე იბადება 10-მდე ნაშიერი . მაკეობის ხანგრძლივობაა 20-22 დღე . გამრავლების უნარი უვითარდება 3 თვის ასაკში .
სამეურნეო მნიშვნელობა : აზიანებს მარცვლოვან მცენარეებს , კარტოფილის , ბოსტნეულის ნათესებს. ავრცელებს რიგ ინფექციურ დაავადებებს , როგორიცაა მაგალითად ტულარემია .